به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، با افزایش تقاضا در بازار خودرو و تردد بیشتر خودروها در سال های اخیر، میزان مصرف سوخت به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کرده است، افزایش مصرفی که فراتر از پیش‌بینی‌های دولت بوده و حالا دولت را با چالش‌های فراوانی، از جمله واردات و افزایش قیمت بنزین مواجه کرده است.
براساس آمارها واردات بنزین در سال گذشته به ۳ میلیارد دلار رسید؛ آن هم در شرایطی که دولت برای صادرات بنزین برنامه‌ریزی کرده بود.
البته در این سال ها دولت در چند مرحله قیمت بنزین را افزایش داد. اما همچنان برخی از مسئولان معتقدند قیمت بنزین در ایران از آب نیز ارزان‌تر است و افزایش قیمت بنزین باید در سال جدید اعمال شود. در این میان کارشناسان حوزه انرژی در مقایسه ای نادرست می گویند نرخ یک لیتر بنزین در آمریکا ۳۰ برابر قیمت بنزین آزاد در ایران است در حالی که از ذکر این نکته مهم که میزان درآمد مردم ایران در برابر مردم امریکا بسیار متفاوت است غافل هستند با این حال سئوال اصلی این است که چرا بحران بنزین در کشور روز به روز در حال تشدید است؟
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نیز روز گذشته اعلام کرد که ریشه ناترازی بنزین در بخش تولید نیست بلکه ریشه ناترازی بنزین در مصرف بی‌رویه است. ناوگان حمل‌و نقل کشور هر سال روبه نزول است و خودروهای فرسوده هنوز در خیابان‌های کشور تردد می‌کنند و خودروها نیز بر اصول بهینه طراحی نمی‌شود.
ناصر عاشوری با بیان اینکه دولت و مجلس باید به دنبال بهینه سازی سوخت و کنترل مصرف باشند، تاکید می کند: با اطمینان می‌توان گفت ما تا دو سال آینده در همه حوزه های انرژی اعم از آب، برق، گاز و بنزین بحران خواهیم داشت.
فعالان حوزه انرژی نیز یکی از عوامل این بحران را خودروهای داخلی معرفی می‌کنند. آن‌ها می‌گویند مساله ناترازی بنزین به خودروهای پرمصرف ساخت داخل و تعرفه بالای واردات خودروهای کم‌مصرف بازمی‌گردد و مادامی که مشکل ناوگان حمل و نقل عمومی برطرف نشود، مساله ناترازی بنزین با افزایش قیمت آن هم حل نخواهد شد.
یک عضو اتاق بازرگانی نیز درباره علت بروز ناترازی بنزین و راه کار برون رفت از این معضل معتقد است که کشور ما هم اکنون در چند جبهه «بنزین، گاز و برق» با ناترازی انرژی رو به رو است. این ناترازی به چند عامل برمی گردد که یکی از این عوامل عدم سرمایه گذاری خودروسازان در تحقیق و توسعه برای ورود تکنولوژی‌های جدید به صنعت خودروسازی و مهمتر از آن عدم سرمایه گذاری دولت بر روی متنوع کردن سبد سوخت است.
طرح افزایش قیمت بنزین در سال جاری از کجا آب می خورد؟
اخیرا جعفر سالاری نسب مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، با تاکید بر قانون اجرای بودجه ۱۴۰۳ اظهار کرد:«وزارت نفت مکلف است حداقل ۹۰ درصد توزیع بنزین را توسط کارت شخص مردم انجام دهد.» البته باید اشاره کرد که پس از آن خبر افزایش قیمت بنزین تکذیب و اعلام شد حذف کارت آزاد ارتباطی با افزایش قیمت بنزین ندارد.
اما سرنوشت قیمت بنزین در سال ۱۴۰۳ چیست؟
همان طور که مسئولان اعلام کردند در سال گذشته دولت ۳ میلیارد دلار بنزین وارد کشور کرد؛ در حالی که به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش متوسط ظرفیت تولید روزانه بنزین در کشور ۱۱۵ میلیون لیتر است، و این میزان از ابتدای دولت تغییر محسوسی نداشته و تا پایان دولت هم تغییر محسوسی نخواهد داشت به همین منظور پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند با ادامه رشد مصرف سوخت و تردد خودروهای فرسوده این رقم در سال جدید بالاتر برود.
ضمن اینکه با توجه به بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۳، شاهد پیش‌بینی فروش یک میلیارد دلار نفت در روز و تعیین چهار میلیارد دلار برای واردات بنزین هستیم. به عبارتی دیگر با آمار فروش نفت و واردات بنزین در بودجه امسال، واردات بنزین در سال جاری دو برابر سال گذشته خواهد بود و همین مساله می تواند به تنهایی عاملی برای تدبیر دولت برای افزایش نرخ بنزین باشد.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عوامل دیگری هم در مساله بنزین دخیل است و گرچه دولت در سال‌های اخیر و به خصوص پس از تجربه تلخ سال ۹۸ در ارتباط با قیمت بنزین احتیاط کرده است، اما با توجه به کسری ۶۰ درصدی بودجه در سال ۱۴۰۳، افزایش نرخ بنزین بهترین روش برای درآمدزایی دولت باشد و احتمالا سال جاری شاهد گران شدن بنزین خواهیم بود.
هر چند به نظر می رسد دولت برای افزایش تولید و جلوگیری از افزایش واردات بنزین، به دنبال احداث پتروپالایشگاه‌ها و پالایشگاه‌های بزرگ است اما به گفته مسئولان این حوزه قطعا این روند زمان‌بر است بنابراین هر گونه تصمیم گیری در خصوص قیمت بنزین در سال جاری دور از ذهن نیست.