نویسنده:
فرشاد قاسمعلی
ماده 14 قانون چک در واقع یک چتر حمایتی از حقوق صادرکننده و دارنده چک (ذینفع چک) است. ماده 14 در مواردی همچون سرقت، جعل، گم شدن چک و … راهکار قانونی ارائه و از متضرر شدن اشخاص جلوگیری میکند. در این مطلب از رده، مفصل توضیح میدهیم ماده 14 قانون چک چیست این ماده از چک را در رده بررسی و تفسیر میکنیم.
توضیح ماده 14 قانون چک
طبق ماده 14 قانون صدور چک، صادركننده چك يا ذينفع بـا تصـريح بـه اينكـه چک مفقود/ سرقت/ جعل شده يا از طريق كلاهبرداری / خيانت در امانت يا جرائم دیگر دریافت شده باشد، میتواند با مراجعه به شعب بانکها دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد. برای این منظور فرم تعبیه شده توسط بانکها بایستی تکمیل شود. بانک بعـد از احـراز هويت درخواست کننده از پرداخت وجـه آن چک خـودداری خواهـد كـرد. در واقع برگ چک را مسدود میکند.
برگ چک تا چه زمانی مسدود است؟
درخواست دهنده ماده 14، بعد از اعلام به بانک بایستی شکایت خود را به مرجع قانونی اعلام و حداکثر تا یک هفته گواهی شکایت را به بانک تحویل دهد. در غیر اینصورت پس از انقضاء یک هفته، چک مذکور رفع انسداد و وجه آن قابل پرداخت میشود.
موارد قابل طرح در این ماده از قانون چک
- سرقت
- کلاهبرداری
- خیانت در امانت
- مفقودی
- سایر جرائم مرتبط
سوالات متداول و پاسخهای کاربردی درباره ماده 14 قانون چک
پیش از این توضیح دادیم که ماده 14 قانون چک چیست و در چه مواردی از این ماده استفاده میشود. حال میتوانید ماده 14 قانون چک را با این پرسش و پاسخها بهتر بشناسید.
چک مسدود شده با ماده 14 برگشت میخورد؟
بله، چنانچه صادرکننده چک به تصور مسدود کردن چک بخواهد وجه چک را به دارنده پرداخت نکند اشتباه است. همانطور که میدانید چک به چند دلیل برگشت میخورد. یکی از آن دلایل ماده 14 است. اگر موجودی حساب هم به اندازه مبلغ چک نباشد به دلیل فقدان موجودی چک هم برگشت خواهد خورد.
پس حتما وجه چک خود را تکمیل کنید و بعد، اقدام به درخواست ماده 14 چک از بانک داشته باشید.
چک الکترونیک چیست و چگونه نقد میشود؟
در صورت بروز اختلاف حساب، چک را ماده 14 کنیم؟
بانکها مجاز به قبول ماده 14 چک به دليل اختلاف حساب يا بروز اختلاف ميان شرکای یک شرکت در برداشت از حساب، نخواهند بود.
ارائه برگ اعلام شکایت به مراجع قضایی برای بانک کافی است؟
خیر، گواهی مستقلی از مرجع قضائی با مهر و امضاء و تاریخ بایستی به بانک ارائه شود.
طریق رفع مسدودی برگ چکی که ماده 14 شده چگونه است؟
اگر دلیل ماده 14 چک، مفقودی باشد میتوان با اعلام درخواست دهنده رفع شود. در غیر اینصورت حتما بایستی با دستور مرجعي که گواهي شکايت از سوی آن مرجع به بانک ارائه شده است اعلام و رفع شود.
برات یا حواله چیست و چه تفاوتی با چک دارد؟
اگر صادرکننده چک به دروغ دستور این ماده را برای برگ چک خود به بانک بدهد تکلیف چیست؟
حال میگوییم که اگر صادرکننده چک به دروغ دستور ماده 14 برگ چک خود را به بانک دهد تکلیف چیست؟ دارنده چک میتواند علیه صادرکننده چک به همراه گواهی عدم پرداخت صادر شده از سوی بانک شکایت کند.
آیا چک تضمینی و چک بین بانکی (رمزدار) را می توان ماده 14 کرد؟
خیر، این قانون صرفا برای چکهای عادی اشخاص است.
قانون ماده 14 برای سفته نیز قابل استفاده است؟
در ماده 14 قانون تصریح شده که این قانون برای چک است. این قانون برای سفته (و برات) قابل استفاده نیست.
در صورت مفقودی سفته/خیانت در امانت/سرقت/… چه اقدامی انجام دهیم؟
به دفاتر خدمات قضائی مراجعه کنید و دادخواست خود را مبنی بر مفقودی و … تنظیم کنید. در صورت مفقودی سفته اقدام بانکی نیاز نیست انجام دهید.
با توجه به اینکه ثبت وتایید چک در سامانه انجام میشود، آیا موضوعیت ماده 14 قانون چک کمرنگ شده است؟
فرض کنید خانهای معامله کردید و چک را در وجه فروشنده ثبت کرده و فروشنده نیز در بنگاه املاک تایید کرده است. حال با توجه به مفاد قرارداد، ملک خریداری شده دچار مشکل بوده و نیازمند پیگیری حقوقی است و شما چکهایی که هنوز سررسید نشده است را نمیخواهید وصول کنید. اینجاست که میتوان از ماده 14 چک استفاده کرد. شما با درخواست ماده 14 چک، چک مذکور را مسدود کرده و در صورت صحت ادعا، شما با ارائه نامه حقوقی میتوانید چک را مسدود نگه دارید.
این ماده در بسیاری از مشاغل آزاد نیز قابل استفاده است. فرض کنید چکی به کارفرما در مشاغل پیمانکاری ثبت و تایید شده است، حال آنکه کارفرما موضوع قرار داد را مطابق مفاد پیش نمیبرد. در این صورت اگر حق با شما است میتوان از وصول چک جلوگیری کرد و اقدامات بعدی را انجام داد.
ماده 14 در شرکتهای حقوقی نیز میتواند از کلاهبرداری جلوگیری کند. ثبت چک در بسیاری از بانکها نیاز به تایید امضاءداران مانند انتقال وجه پایا / ساتنا/ …. نیست.
همانطور که گفته شد، یکی دیگر از کاربردها در زمان مفقود شدن چک است. اگر شما برگ چک خود را تعیین و تکلیف نکنید برگ چک در بانک باز خواهد ماند. این موضوع در دریافت دسته چک جدید نیز تاثیرگزار است.
شما با ماده 14 کردن چک به دلیل “مفقود شدن” و ارائه نامه قضائی در طول یک هفته، میتوانید چک خود را در بانک تعیین وضعیت کنید.
جمعبندی: ماده 14 قانون چک یکی از مهمترین مواد قانونی در حوزه بانکی و مالی است که به مسائل مربوط به چکهای برگشتی و نحوه رسیدگی به آنها میپردازد. با رعایت اصول و مقررات تعیین شده در این ماده، میتوان از بروز مشکلات و تخلفات در زمینه چکها جلوگیری کرد و امنیت معاملات مالی را افزایش داد. دانستن اینکه ماده 14 قانون چک چیست و در چه مواردی میتوان از آن استفاده کرد، برای افرادی که با چک سر و کار دارند ضروری است.
source