مجری: برنامه هفتم توسعه هفته گذشته ابلاغ شد یکی از حوزههای هدف این برنامه حوزه کشاورزی است، در واقع در برنامه امروز این را بررسی خواهیم کرد که قانون برنامه هفتم در تحقق شعار سال چه نقشی دارد؟ تشکلها چطور میتوانند ایفای نقش کنند؟ هم در اجرای قانون برنامه هفتم و در نهایت هم در تحقق شعار سال که جهش تولید با مشارکت مردم از من اجازه میخواهم ابتدا مهمانان برنامه را خدمتتان معرفی کنم تا برنامه را خدمتتان باشیم آقای ایوب فصاحت رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی را در استودیو داریم در دیگر استودیو ما هم آقای حمید کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مرغداران حضور دارند.
سوال: آقای فصاحت ابتدا خیلی کوتاه به ما بفرمایید که در واقع قانون برنامه هفتم که ابلاغ شده چگونه اجرایی خواهد شد در راستای تحقق شعار سال؟
فصاحت: عرض کنم که مجموعاً مستحضرید که مقام معظم رهبری امسال سال را با نام سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری کردند که خوب بایستی ما در واقع مسئولین این شعار را بایستی اجرایی کنیم مجرای مشارکت مردم را در واقع باید ایجاد کنیم یکی از مهمترین مجراهای مشارکت مردم ایجاد تشکلها و در واقع در قالب تشکل سازی و در مجرای تشکلهای است که چه موجود است و چه تشکلهای جدیدی که بایستی در واقع ایجاد شود.
سوال: نحوه استفاده از تشکلهای موجود استفاده بیشتر و بهینه؟
فصاحت: هم استفاده از تشکلهای موجود و هم اگر لازم بود تشکلهای جدیدی احداث شود حالا من بعداً خدمتتان عرض خواهم کرد که مثلاً ما در حوزه دیمزارها و دیمکاران عزیزمان که کشاورزان بخش عمدهای هم هستند و حدود تقریباً ۶ میلیون هکتار هست ما تقریباً هیچ تشکلی نداریم و در این زمینه بایستی این تشکر را هم ایجاد کنیم و سایر تشکلهایی که در واقع نیاز است که ما برای این مجرای مشارکت مردم عزیزمان خصوصا کشاورزان عزیز که منظور اصلی ما است این مسیر برای مشارکتشان ایجاد شود.
سوال: در واقع مردم نهاد هم هستند دیگر؟
فصاحت: همه آنها مردم نهاد هستند، سازمان تعاون و روستایی ایران در واقع متصدی این تشکلها است البته یک تعداد تشکلهای مختصر دیگری هم هستند که آنها هم در واقع به نوعی مرتبط هستند ما در قانون برنامه هفتم کشور حدود ۴۰ بار تقریباً اسم این تعاونیها برده شده در مجموع که حالا انتظار این بود که بیشتر در واقع در این حوزه میپرداختن به بخش کشاورزی، اما به هر صورت ظرفیتهای خوبی است که ما میتوانیم از این ظرفیتها ما استفاده کنیم در بند ز قانون قسمت ۳ اشاره شده که بانک تعاون صندوق ضمانت سرمایهگذاری تعاون آنجا میتوانند این بخش سرمایهگذاری را به تعاونیهای فراگیر ملی و تعاونیهای فعالی در حوزه کشاورزی تسهیلاتی اهدا کنند که از این تسهیلات میشود در قالب همین فعال سازی تشکلها استفاده کرد، عرض کنم که ما در ماده ۵ قانون برنامه هفتم که یکی از بندهای مهم است و تقریباً در قالب یک فصلی اشاره شده به مردمیسازی اقتصاد ما در آن بند تقریبا میشود گفت که به صورت کامل پرداخته شده به همین مردمیسازی اقتصاد و در قالب تشکل سازی و تشکلهایی که موجود است در ماده ۱۹ طرح تملکهای دارایی و بودجههای اختصاصی که در واقع معمولا در قالب طرح تملکهای دارایی در بودجههای سنواتی مد نظر است آنجا اجازه داده شده که این بودجهها در واقع به تشکلها و از جمله تعاونیها بتوانند از این اعتبارات استفاده کنند و این مجرای مشارکت مردم را هموار کنند در ماده ۲۰هم اشاره کرده که دستگاههای اجرایی مکلف هستند که طرحهای نیمه تمام را در واقع در قالب همین تشکلها و تعاونیهایی که وجود دارد آنجا هزینه کنند و مکلف هستند که طرحهای نیمه تمام را اگر این تعاونیها در واقع آن قابلیت اجرای این طرحها را دارند در اختیارشان بگذارند و در واقع این را تکلیف کرده در فصل ۷ قانون برنامه که اشاره به عنوان امنیت غذایی در برنامه هفتم اشاره شده آنجا هم در بند (ت) اشاره شده به حوزه بهرهوری آب که تشکلهایی که میتوانند در این حوزه فعال باشند میتوانند در حوزه بهرهوری آب در واقع بیایند فعالیت کاملی را داشته باشند بعد در حوزه بهرهوری بتوانند موثر باشند در بند ۶ همان فصل اشاره ویژه به منابع طبیعی و آبخیزداری شده که آنجا اشاره کرده که در واقع سازمان مناطق آبخیزداری کشور مکلف است که و موظف است که بیاید تشکلهای این حوزه را تشکیل بدهد یکی از جاهایی است که ما حوزه تشکلهای تعاونیهایمان و حوزه تشکلها آنجا ضعیف هستند در بند (ز) اشاره کردیم که آنجا بانک تعاون و صندوق ضمانت سرمایهگذاری سرمایه و اعتبار لازم را برای این تشکلها خصوصاً تشکلهای تعاونی باید مدنظر قرار بدهد و تعاونیها میتوانند آنجا از این اعتبارات در واقع استفاده کنند و ماده الحاقی ۲۳ هم که آنجا اشاره کرده به تعاونیهای زنان که به صورت صریح در واقع اشاره شده که برای حمایت از زنان روستایی و عشایر آنجا در واقع شبکه ملی تعاونی زنان تشکیل شود و بتوانند در واقع موثر باشند در این حوزه برای مشارکت بیشتر حوزه زنان.
سوال: خوب حالا اینکه زیرساختهای قانونی است ولی اینکه چطور استفاده شود از این زیرساختهای قانونی و در واقع تشکلها ازشون استفاده شود برای هم تحقق برنامه هفتم و در راستای آن تحقق شعار سال اهمیت زیادی دارد الان مثلاً در دولت سیزدهم چه اقداماتی انجام شده برای اینکه تشکلهای کشاورزی و روستایی ازشون بیشتر استفاده شود چه کارهایی در این راستا انجام شده؟
فصاحت: ببینید در دولت سیزدهم کارهای بسیار خوبی ایجاد شد این اعتقادی که در واقع خود رئیس جمهور محترم که خداوند انشاالله روح ایشان را متعالی کند و دولتمردان زیر مجموعه اعتقاد راسخی داشتند به این مردمیسازی اصلاً دستیارهایی را به همین منظور در دستگاه اجرایی معرفی کردند در قالب اینکه بایستی اقتصاد مردمیسازی شود ما هم در سازمان تعاون و روستایی و در واقع وزیر محترم مجموعه بدنه وزارت جهاد کشاورزی که منظورم مدیرانش هستند اعتقاد راسخ به این داشتند که آنجایی که ما در واقع تشکلهایمان توانایی این را دارند که بتوانند وظایف را بپذیرند ما این کار را سریع انجام میدهیم و در کنارش توانمندسازی داشته باشیم تشکلهایی که در واقع میتوانند در آینده این وظایف را بپذیرند.
سوال: مصداقی میشود بگویید؟
فصاحت: من الان مثال خدمتتان عرض میکنم ببینید ما ۸ راهبرد را برای تشکلها تعریف کردیم و در قالب آن تقریباً به صورت کامل وظیفه تنظیم بازار تخم مرغ در کشور به صورت کامل به تشکل تعاونی مرغداران میهن واگذار شد حالا یک ایراداتی هم ممکن است داشته باشد من ایرادات را خیلی نمیخواهم بگویم که اصلاً هیچ ایرادی نداشت.
سوال: یعنی هم تولید و هم تنظیمات؟
فصاحت: بله هم تولید و هم توزیع و هم کلیه وظایف آنها واگذار شد و تجربه بسیار موفقی بود، البته یک ایرادات کوچکی بود که ما ایرادات را هم در حال برطرف کردن هستیم حالا حتماً مدیرعامل محترمشان هم که در برنامه هستند به آن اشاره خواهند کرد در کنار آن حوزه در واقع مرغ گوشتی را اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی هم وظیفه تنظیم بازار حوزه مرغ را بر عهده گرفت و وزیر محترم در این حوزه بسیار خودشان ورود پیدا کردند و حمایت کردند و ما الان در حال واگذاری کامل این وظیفه تنظیم بازار مرغ گوشتی به اتحادیه مربوطه هستیم البته زنجیرهها هم در کنارش هستند که بخشی از وظیفه را هم آنها بر عهده میگیرند در کنار آن سایر اتحادیههای ما هم دارند آماده میشوند برای اینکه این وظیفهها را بگیرند اتحادیه مرکزی ما همین الان که من خدمت شما هستم ما قریب ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن از همین گندمی که الان خریداری شده این توسط همین اتحادیههای تعاونی روستایی ما خریداری شده تعاونیهای تولید ما وظیفه اجرای الگوی کشت را در واقع شروع کردند و بر عهده گرفتند و ما الان سامانه مرکزی اجرای الگوی کشت را در قالب کشت قراردادی در واقع شروع کردیم که این به عهده اتحادیه تولیدی ما گذاشته شده اتحادیههای دامداران ما الان وظیفه توزیع نهاده را در بخش و وزن تقریباً و تناژ قابل قبول شروع کردهاند و الان دارند در شبکهشان این را توزیع میکنند توزیع کود شیمیایی که قبلاً در واقع ۳ تا ۴ سال پیش کاملاً توسط شبکه انجام میشد، الان مجدد با پیگیریهای که شده و همکاریهایی که وزیر محترم و حوزه معاونت زراعت داشت بخشی از آن در واقع واگذار شده و ما به دنبال واگذاری کلیه مسئولیتهایی که در واقع قابلیت واگذاری دارند به اتحادیههایمان در تعاونی روستایی هستیم. سوال: این کمک میکند به اجرایی شدن برنامه هفتم در واقع درسته؟
فصاحت: ببینید برنامه هفتم تقریباً میشود گفت این کلیات را آورده من البته خدمتتان عرض کردم ما انتظارمان بیشتر بود یعنی در برنامه هفتم این انتظار ما بیشتر بود که بیشتر توجه میشد به حوزه تشکلها، اما بالاخره یک ظرفیتهای ایجاد شده این ظرفیتها را ما داریم استفاده میکنیم و انشاالله در قالب همین ظرفیت و البته قانون افزایش بهرهوری سعی میکنیم که انشاالله ظرف حداقل کمتر از ۵ سال آینده تقریبا اکثر ظرفیتهایی که قابلیت واگذاری دارند را بر اساس هم قانون افزایش بهرهوری بخش کشاورزی و همین برنامه هفتمی که الان بحثش است انشاالله بتوانیم به این بخش واگذار کنیم که هم.
سوال: هم تنظیم بازار هم تولید و هم توزیع دیگر؟
فصاحت: ما الان تقریباً تولید که به صورت کامل در اختیار تعاونیهای ما است تقریباً به صورت کلی بیشتر ما در حوزه توزیع نهادهها و تنظیم بازار هستیم که این کار را داریم پیگیری میکنیم.
سوال: آقای حمید کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مرغداران خدا قوت عرض میکنم خدمتتان . آقای کاشانی صحبت شد در خصوص اتحادیه شما در واقع هم تولید هم بازار رسانی و هم تنظیم بازار واگذار شده بهتون در این خصوص توضیح بفرمایید که الان روند به چه ترتیب است؟
کاشانی: ببینید در رابطه با مسئولیتی که به تشکل ما در زمینه تولید و تنظیم بازار واگذار شد یک نمونه موفق از شعار امسال است که حضرت آقا در شعارشان جهش تولید و مشارکت مردم را بیان کردند یعنی ما اگر بخواهیم یک نمونه واقعی و مستندش را بیاوریم در زمینه تولید تخم مرغ و تنظیم بازار میتوانیم به تخم مرغ اشاره کنیم ببینید در برنامه توسعه هفتم در مورد تشکلها و واگذاریها مواردی را عنوان کردهاند فقط من همین را به شما بگویم که الان بالاخره در حوزه انتخابات داریم میبینیم غربت بخش طیور غربت بخش صنعتمان را داریم میبینیم که برنامهای یعنی هیچ کسی اشارهای بهش نمیکند و اصلاً این که چه برنامهای دارند نامزدها و چه تدابیری را میخواهند ببینند یعنی این غربت دارد احساس میشود و فقط برنامه نوشته میشود همین مقداری هم که نوشته میشود و برونسپاری که توسط سیاست کلی میشود واقعاً اعتقاد عملی در محدود زمانهای دولت سیزدهم شاید اجرا شده باشد و ما داریم میبینیم که الان در زمینه تولید تخم مرغ که این کار دارد انجام میشود این یک نمونه بسیار موفقی است.
سوال: چه کارهایی انجام شده توضیح میدهید؟
کاشانی: ببینید تمام بحث تنظیم بازار ما دقیقاً سال ۱۴۰۰ وارد کننده تخم مرغ بودیم یعنی آخرین سالی که تخم مرغ وارد میکردیم سال ۱۴۰۰ بود سال ۱۴۰۱، ۵۳ هزار تن تخم مرغ صادر شد سال ۱۴۰۲، ۱۳۶ هزار تن صادرات داشتیم به کشورهای حوزه خلیج فارس به کشور عراق افغانستان یعنی یک نمونه بسیار عالی از وظیفهمندی به تشکل و تصمیم گیری بخش خصوصی با هدایت و نظارت وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی.
سوال: برای امسال چه پیش بینی شده؟
کاشانی: ما امسال هم ببینید ما در سال گذشته امسال تنها حامی که داریم همین سازمان آقای فصاحت هستند که فعلاً ما تمام مشکلات را بهشون میگوییم یک حالت.
سوال: در بحث صادرات را عرض میکنم البته؟
کاشانی: در بحث صادرات امیدواریم که بتوانیم ۵ تا ۱۰ درصد امسال هم باز افزایش بدهیم در بحث اینکه این نشد که منظور از برونسپاری و وظیفهمندی این نیست که رها شدگی باشد یعنی ما نگوییم که یک وظیفهای را به یک تشکلی یا به یک اتحادیهای وارد میکنیم و وزارت جهاد و مسئولین پایشان را بکشند کنار و بگویند که ما هیچ کار دیگری نداریم خودتان میدانید بروید تولید کنید بروید صادرات کنید هر اتفاقی هم که افتاد مسئول تشکل است نه منظور از اینکه واگذار بشود منظور از این است که این باید هدایت شود نظارت شود دولت حامی باشد و بتواند کمک بکند که ما این تولید و هر بخشی را بتوانیم شکوفا کنیم و در منطقه بتوانیم این را گستردهتر کنیم در یک سال گذشته ما متاسفانه این را نمیبینیم یعنی تنها بخش که در خرید تضمین کمک ما کرده سازمان تعاونی روستایی بوده برای اولین بار ما سالیان سال بوده دیدهایم که اصلاً در بخش خرید تضمینی هیچ موقع سازمان تعاونی روستایی در بحث طیور ورود نمیکرده.
سوال: شما که صادرات دارید خرید تضمینی دیگر چه نیازی است؟
سوال: آقای فصاحت صحبتهای آقای کاشانی را هم شنیدیم واقعا چه ضرورتی دارد این توانمندسازی تشکلها و ورودشان به عرصه تولید و تنظیم بازار، این کار را دولت هم میتواند انجام بدهد، بخش تولید آن را نمیگویم ولی بخش تنظیم بازار را که قبلا هم دولت انجام میداد الان این ضرورت چیست و چرا باید این کار انجام بشود؟
فصاحت: من لازم است که تشکر بکنم هم از جناب آقای کاشانی و مدیران عامل محترم سایر اتحادیهها و تعاونیهایی که این نقش را به خوبی پذیرفتند، علیرغم همه مشکلاتی که بوده ایشان مطالب کاملا درستی را اشاره کردند ما در کنار این واگذاری این وظایف تصدی گری حمایت مان را همچنان باید ادامه بدهیم و از این تشکلها باید حمایت بکنیم، حالا در حوزه مرغ و تخم مرغ شرایط نظامهای بهره برداری ما خیلی بهتر است من فقط دو تا اشاره کنم آمار خدمت شما بدهم که ببینید در حوزه تولید محصولات زراعی مان بسیار نیازمند کارهای ویژهای در این حوزه هستیم ما الان اراضی کشاورزی مان حدنصاب اراضی مان حدود ۷۸ درصد اراضی ما زیر ۱۰ هکتار مساحت دارند.
سوال: سوال مشخص من این است، اینها وقتی میآیند و به کار گیری میشوند در واقع چه تغییری میکند با آنجایی که دولت خودش قبلا این کار را انجام میداد؟
فصاحت: عرض من همین است ما الان در حوزه زراعت و تولید محصولات باغی مان آنجا شرایط خیلی حادتر است الان ما در مثلا مرغداری هایمان در گاوداری هایمان تقریبا این حدنصابهای نسبتا خوبی داریم یعنی مثلا چند هزار قطعهای اند، بعضا مثلا زیر ۵۰ راس هستند، اما در حوزه اراضی و تولید گیاهان زراعی و باغی مان بسیار شرایط حادتر است این عددی که من خدمت شما گفتم ضرورت این را میرساند که ما بایستی حتما این تعاونی هایمان را یک نگاه ویژهای به آنها داشته باشیم و الان کار سخت و کار بسیار سنگین ما در حوزه تولید گیاهان زراعی و باغی ما است که باید آنجا تشکل هایمان را به شدت حمایت کنیم اگر ما این حمایت را نداشته باشیم، در آینده نه چندان دیر به یک نقطهای میرسیم که اکثر اراضی خرد ما اینها تبدیل میشوند به اراضی تغییر کاربری داده شده در حوزه بخش تولید و از آن چرخه تولید خارج میشوند، من برگردم به آن سوالی که شما فرمودید، ببینید ما امسال برای این که تقویت بکنیم این اتحادیهها و تعاونیهایی که اشاره شد، ۸ تا راهبرد و ۸ تا مسیر کلان را برایشان در نظر گرفتیم اولین راهبردی که مدنظر ما بود این بود که کار و تولید را به صورت زنجیرهای ادامه بدهند همین موفقیتی که الان آقای کاشانی به آن اشاره داشتند و موفقیتهایی که در حوزه تولید مرغ گوشتی الان ما داریم میبینیم و سایر موضوعات، عمدتا به دلیل این بوده که زنجیره ارزش در این مجموعهها به صورت کامل دارد پیاده میشود، هر کاری که دارد در این مجموعه صورت میگیرد، در همه حوزهها، چه در تولید، چه در فرآوری و چه در بازار اینها در قالب این زنجیره ارزش دارند معنا پیدا میکنند لذا ما این راهبرد را جزء راهبردهای اصلی مان گذاشتیم و تقاضا کردیم از همه تعاونی هایمان که هر فعالیتی که میخواهند انجام بدهند این را در قالب زنجیره ارزش انجام بدهند، آقای مدیر عامل اتحادیه میهن اشاره کردند که دولت دیگر توانایی این را ندارد که بتواند به همه این بخشها یارانه بدهد این یارانه باید توسط خود اتحادیهها در قالب زنجیره ارزش بیایند پیاده بشوند که خودشان بتوانند یک خودتنظیمی داشته باشند البته این به این معنا نیست که ما کامل آن حمایتهای خودمان را برداریم الان بایستی کامل از حوزه خصوصا زنجیرههایی که الان ورود پیدا کردند اگر این زنجیره بزرگ تولید تخم مرغ که توسط اتحادیه دارد هدایت میشود این مشکلی برایش ایجاد شود فردا دیگر سایر کارهای ما هم به تبع خودش دیگر موفقیتی پیدا نخواهد کرد لذا ما همه حمایتهای ویژه مان را داریم و جای هیچ نگرانی از عزیزانمان نیست.
تسهیلات با بهرههای پایین و با سودهای پایین در اختیار تشکل هایمان قرار می دهیم
سوال: برای اتحادیهها هست انجمنها هست؟
فصاحت: برای همه تعاونی هایمان، این سامانه سبب میشود که تعاونیهای ما و اتحادیههای ما به هم اعتماد بکنند آنها میآیند در قالب این سامانه اعتبارسنجی میشوند و از تولیدات همدیگر باخبر میشوند و این سامانه معاملاتی درون شبکهای انشاالله تبدیل میشود به یک بورس مستقیم عرضه تولیدات کشاورزان عزیزمان در همه حوزهها و ما هم آنجا یک حمایتهای خودمان را میبریم در قالب این شبکه بسیار شفاف که همه معاملات هم به صورت شفاف قابل رصد هست، موضوع بعدی هوشمندسازی فرآیندها است ما اگر بخواهیم تعاونیهایی که در قالب شبکه تعاون روستایی دارند فعالیت میکنند فعالیت شفافی داشته باشند فعالیت بدون دغدغهای داشته باشند بایستی همه فعالیتهای آنها هوشمند بشود و بتوانند در قالب آن سامانه هوشمندسازی همه فعالیت هایشان را آنجا در این بستر سامانهای که دارد تهیه میشود آنجا همه کارهایشان را انجام بدهند و انشاالله ما بتوانیم با این راهبردهایی که ۵-۶ راهبرد دیگر هم هست که من به صورت خلاصه عنوان کردم انشاالله بتوانند آن حمایتهای لازم را در قالب آن شبکه به صورت هدفمند انشاالله ا زمجموعه دولت دریافت کنند.
سوال: الان از دولت چهاردهم چه انتظاری میرود در راستای این که تداوم پیدا بکند این حمایت از تشکلها؟
فصاحت: الان یک مطلبی را مدیر عامل محترم اشاره کرد بنده هم قبل از این که ایشان اشاره کنند یادداشت کرده بودم که حتما این موضوع را بیان کنم، در دولت سیزدهم آن بحث مردمی سازی یارانهها و موضوعی که در حوزه هدفمندسازی درست یارانههای بخش کشاورزی صورت گرفت، یک جراحی بسیار بزرگی برای بخش بود قریب تقریبا ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه از بخش خارج شد، بخشی از این رفت بعنوان یارانههای مستقیم مردم الان دارد عرضه میشود بخشی از این به بخش برنگشت، این یکی دو سال واقعا یک نوسانات قابل تاملی در حوزه خصوصا مرغ، تخم مرغ، لبنیات و بخشهایی که مشمول این هدفمندسازی و مردمی سازی بود شد و ما انتظارمان این است که دولتمردان عزیزمان توجه ویژه به بخش کشاورزی بکنند اگر ما این حمایتهایی که الان شده و این تقریبا میشود گفت که بازگشتی که در طول این دو سال واقعا خون دلهایی که مجموعهها و تولید کنندههای ما خوردند اینها بایستی حمایت ویژه بشوند که بتوانند تولیدات خودشان را ادامه بدهند و اعتقاد راسخ داشته باشند به حوزه تولید و خودکفایی در این بخش، اگر دولتمردان عزیز ما و خصوصا کاندیداهای محترم این حوزه اعتقاد راسخ نداشته باشند به حوزه بخش کشاورزی و حداقل بیانهای حمایت آمیزی در این بخش نداشته باشند تولید کنندههای عزیز ما ممکن است سرخورده بشوند، فکر بکنند که خیلی توجه ویژه به آنها نیست، خواهشی که من دارم این است که اراده راسخی داشته باشند برای این که کمک بکنند و درد دلهای این بخش را بعد از مردمی سازی بخش بشنوند و کمک بکنند به این راهبردهایی که من خدمت شما عرض کردم آن ۸ تا راهبردی که عمده آن تولید زنجیره ارزش همه محصولات کشاورزی است و حمایت ویژه از تشکلهای بخش، چه تشکلهای تولیدی، چه تعاونی و چه خصوصی، اصناف بخش کشاورزی.
source