شفقنا- آقامجتبی تهرانی گفته است: تحصیل اصول اعتقادی و ایمانی، همچنین یادگیری و تغییر روش عملی، در ربط با اصلاح و افساد، تدریجی است. هم اینکه انسان بخواهد خودش را اصلاح کند و هم اینکه نعوذبالله به سمت تباهی کشیده شود، تدریجی است. هر دوی این ها تدریجی الحصول است.
در این بحث مخصوصاً طبقۀ جوان، مورد خطاب هستند. اصلاح و افساد، تدریجی الحصول هستند؛ یعنی این طور نیست که من یک دفعه اصلاح شوم یا دفعتاً انحراف اعتقادی پیدا کنم. چون امور اعتقادی، فطری هستند؛ هم توحید فطری است و هم معاد؛ از مبدأ تا معاد، فطری است، یعنی با سرشت ما آمیخته است. لذا انحراف از آن ها نیز تدریجی و زمان بَر است.خدا ما را با این سرشت خلق کرده است ولی اینکه چگونه بروز و ظهور پیدا می کند، بحث دیگری است. انحراف و شرک، برخلاف فطرت است و الّا فطرت همگان، بر محور توحید الهی است. دفعی نیست که یک دفعه، شب بخوابیم و صبح بلند شویم و ببینیم که به هیچ چیز اعتقاد نداریم. اصلاً این گونه نیست. گاهی انحراف از فروع شروع می شود، نه از اصول. مثلاً فرض کنید، کسانی یک شبهه دربارۀ یکی از فروع دین را به انسان القا می کنند و همین زمینه را فراهم می کند که تمام اعتقادات فرد از بین برود. مثلاً شبهۀ اوّلیه راجع به نماز، روزه، زکات، خمس و … است. از اینجا شروع می شود، امّا به اینجا ختم نمی شود؛ یک مرتبه سر از اصول در می آورد کار به انکار اصول می انجامد. و الا اگر این ها از همان اوّل بگویند: ما کجا و قیامت کجا؟ خدا کجا بود؟ از قیامت خبری نیست. انسان طردشان می کند. جبهه گیری می کند. انسان باید خیلی مراقب باشد. انحرافات عملی هم همین طور است که تدریجاً حاصل می شود. در ابتدا از یک کار شبهه ناک یا معصیت صغیره شروع می شود. امّا همین کافی است که انسان مرتکب بزرگ ترین گناهان شود. چرا؟ چون ارتکاب گناه، هرچند کوچک، به عبد جرئت سرپیچی می دهد. آن قدر حریم مولا را می ساید تا آخر سر، آن را می شکند. «گناه» هرچه باشد، حریم الهی را می ساید و جلو می رود تا سر از کبیره در می آورد؛ بعد می رود سراغ اکبر کبائر که کفر به خدا است.
source