وام‌ها و سرمایه‌گذاری‌های چین در آفریقا؛ توسعه اقتصادی یا تلاش برای هیمنه؟

شفقنا-سایت فرانسوی «Coin Tribune» در گزارشی نوشت: در حالی که چین ماه آینده خود را برای میزبانی از رهبران کشورهای آفریقایی برای شرکت در مجمع همکاری چین و آفریقا آماده می‌کند، نگاه‌ها به وام‌های و سرمایه‌گذاری‌ها پکن در قاره آفریقا معطوف شده است.

به گزارش شفقنا، در حالی که طبق اعلام رسانه‌ها چین در سال گذشته وام اعطایی به آفریقا را افزایش داده است، وب‌سایت فرانسوی «Coin Tribune» به اثرات منفی اقتصادی این بدهی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها پرداخت.

بر اساس اعلام رسانه‌ها، چین سال گذشته وام‌هایی به ارزش 4.61 میلیارد دلار به آفریقا اعطا کرد از جمله تسهیلات نقدی به مبلغ حدود یک میلیارد دلار به بانک مرکزی مصر که از سال 2016 میلادی این مبلغ بی‌سابقه است.

آفریقا از سال 2012 تا 2018 میلادی، سالانه وام‌هایی به ارزش بیش از 10 میلیارد دلار از چین به عنوان بخشی از ابتکار یک کمربند و جاده که توسط «شی جین پینگ»، رئیس جمهور این کشور راه‌اندازی شده، دریافت کرده است اما حجم این وام‌ها از آغاز همه‌گیری کرونا در سال 2020 به شدت کاهش یافت.

مطالعه انجام شده توسط مرکز سیاست توسعه جهانی در دانشگاه بوستون نشان می‌دهد حجم اعطای وام در سال گذشته که بیش از سه برابر نسبت به سال 2022 افزایش یافته است بیانگر تمایل چین برای کاهش خطرات مرتبط با اقتصادهای دارای بدهی سنگین است.

داده‌های جدید در حالی منتشر می‌شود که پکن در هفته آینده میزبان رهبران کشورهای آفریقایی برای شرکت در مجمع همکاری چین و آفریقا در 4 سپتامبر است که هر سه سال یک بار برگزار می‌شود.

از جمله بزرگترین وام‌های ارائه شده در سال گذشته وام حدود یک میلیارد دلاری از بانک توسعه چین بود که به نیجریه برای پروژه راه آهن  اعطا شد، همین مقدار وام هم به بانک مرکزی مصر داده شده است.

طی چند سال گذشته، چین در به رتبه نخست بیشترین وام‌دهنده به کشورهای افریقایی مانند اتیوپی تبدیل شده است.

این مطالعه نشان داد که نزدیک به یک دهم وام‌های ارائه شده در سال 2023 برای پروژه‌های انرژی خورشیدی و آبی بوده است؛ امری که بیانگر تمایل چین برای حرکت به سمت تامین مالی انرژی‌های تجدیدپذیر به جای نیروگاه‌های زغال سنگ است.

تشدید بحران‌ها

وب‌سایت فرانسوی «کوین تریبون» از منظری دیگر نوشت: در حالی چین طرح کمربند و جاده را فرصتی برای دستیابی به توسعه اقتصادی مشترک توصیف می‌کند که گزارش‌ها نشان می‌دهد این سرمایه‌گذاری‌ها بحران‌های اقتصادی را در بسیاری از کشورهای آفریقایی تشدید کرده است و  به نظر می‌رسد آنها را بیشتر شبیه به مستعمره جدید کرده تا شریک اقتصادی.

ارقامی که این وب‌سایت آورده، نشان می‌دهد چین بیش از یک تریلیون دلار در پروژه‌های زیرساختی در سراسر جهان به عنوان بخشی از طرح کمربند و جاده سرمایه‌گذاری کرده است اما نتایج این سرمایه‌گذاری‌ها در آفریقا نگران‌کننده به نظر می‌رسد زیرا بسیاری از پروژه‌ها که توسط پکن تامین شده است از برنامه‌ریزی و اجرای ضعیف رنج می‌برند.

به عنوان مثال، بیش از 500 عیب در یک نیروگاه برق آبی تحت حمایت مالی چین در اوگاندا شناسایی شده است در حالی که به نوشته سایت کوئین تریبون، مردم آنگولا با مشکلات ساختاری عدیده‌ای در ساختمان‌های ساخته شده با حمایت چین مواجه هستند.

به نوشته این سایت فرانسوی، در مقطعی، دولت چین متوجه شد که این پروژه‌ها شکست خورده‌اند و باید بین از دست دادن مبالغ کلان و نارضایتی بسیاری از کشورهای دیگر یکی را انتخاب کنند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که کشورهای آفریقایی که سرمایه‌گذاری‌ها و وام‌های چین را دریافت کرده‌اند، بدون دستیابی به منافع اقتصادی مورد نظر، غرق در بدهی شده‌اند.

هیمنه بر افریقا