به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، تجربه عرضه خودرو در بورس کالا در سال ۱۴۰۱ زمزمه‌های عرضه خودرو در بورس کالا را بار دیگر تقویت کرده است. تجربه موفقی که به‌دلیل برخی مخالفت‌ها از سوی شورای رقابت و اعلام دستورالعمل تنظیم بازار خودروهای سواری از سوی همین شورا در نهایت در اسفندماه همان سال متوقف شد.
البته عرضه خودروهای نیمه سنگین و سنگین در طول ۳ سال گذشته به‌طور محدود در بورس کالا انجام شده است اما ایران خودرو و سایپا که با چالش‌های قیمت‌گذاری مواجهند به دلیل مخالفت شورای رقابت امکان عرضه محصولات‌شان را در بورس ندارند و جز فاصله زمانی ۱۰ ماههای که در سال ۱۴۰۱ فراهم و خودروهای متنوعی عرضه شد و واسطه‌ها به‌شدت زیان کردند، دیگر این مجوز را نداشتند.
فروش خودرو در بورس کالا از ابتدای اگر چه موافقان و مخالفانی داشته است اما همواره به عنوان یک راهکار برای مقابله با نوسانات قیمت و کاهش دلالی در بازار خودرو مطرح بوده است؛ راهکاری که به منظور افزایش شفافیت و رقابت در بازار خودرو انجام گرفت و هدف آن کمک به خریداران و تولیدکنندگان بود.
در ماههای اخیر و به دنبال فشارهای ناشی از قیمت گذاری، رئیس سازمان بورس، وزیر امور اقتصادی و دارایی و برخی از نمایندگان مجلس اظهاراتی در مورد لزوم بازگشت خودرو به بورس‌کالا داشتند اما نیمه آبان ماه، وزیر صمت دولت چهاردهم به نوعی آب پاکی را روی دست همه ریخت. سیدمحمد اتابک، در پاسخ به پرسشی در مورد عرضه خودرو در بورس‌کالا با صحه گذاشتن بر مصوبه شورای رقابت عنوان کرد که نباید خودرو در بورس عرضه شود.
این مخالفت‌ها در حالی مطرح می‌شود که برخی کارشناسان معتقدند که عرضه خودرو در بورس‌کالا می‌تواند شفافیت قیمت‌ها را افزایش دهد و از رانت و فساد در بازار خودرو جلوگیری کند. آنها بر این باورند که با ورود خودروهای بیشتر به بورس کالا، رقابت واقعی‌تری در بازار شکل خواهد گرفت و مصرف‌کنندگان نیز از این روند منتفع خواهند شد.
البته مخالفان این شیوه عرضه به محدودیت‌های اجرایی اشاره می‌کنند و معتقدند که عرضه خودرو در بورس‌کالا نه‌تنها مشکل قیمت‌گذاری را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند به آشفتگی بیشتر در بازار منجر شود. آنها همچنین به اظهارات وزیر صمت استناد می‌کنند که تاکید کرده بود عرضه خودرو باید به صورت رقابتی و از طریق افزایش تولید و واردات مدیریت شود، نه از طریق بورس کالا.
با این حال این روزها شاهد عرضه برخی خودروهای سنگین و نیمه سنگین در بورس‌کالا هستیم که می‌تواند به‌عنوان گامی آزمایشی برای بررسی امکان‌پذیری بازگشت خودرو به تالار نقره‌ای تلقی شود.
در این ارتباط یک تحلیلگر صنعت خودرو معتقد است عرضه خودرو در بورس کالا و انتقال سود واسطه‌ها و دلال‌ها به تولیدکننده موجب افزایش سودآوری برای خودروسازان خواهد شد و می‌تواند با تاثیر مثبت بر قیمت سهام آنها در بازار سرمایه و خروج شرکت‌های بزرگ خودروساز از زیان همراه باشد.
شفافیت در قیمت و توزیع عادلانه، نسخه درمان بازار خودرو
امرالله امینی، در گفت‌وگو با خبرنگار پرشین خودرو، با بیان این که در این سال‌ها با هدف کنترل قیمت خودرو به تشدید قیمت گذاری در این صنعت روی آوردیم و مصرف کنندگان از افزایش مداوم قیمت در بازار گله‌مند هستند، تاکید کرد: در چنین شرایط تورمی مسلما تولیدکنندگان نیز از نرخ ها ناراضی‌اند ضمن این که شرایط برای تنوع محصولات و افزایش کیفیت نیز مهیا نیست؛ پس باید نسخه درمان این صنعت تغییر کند و آن، عرضه خودرو در بورس کالاست.
به گفته این کارشناس صنعت خودرو قیمت گذاری دستوری در بازارهای مختلف تاکنون چیزی جزء فساد و رانت ایجاد نکرده، بنابراین اگر خودرو در بورس کالا عرضه شود، معاملات آن شفاف خواهد بود و دیگر از فساد و رانت در این بازار خبری نخواهد بود.
امینی به تبعات قیمت‌های دستوری و زیان ناشی از آن اشاره کرد و افزود: در صورتی که چنین وضعیتی برای سال‌های آینده نیز ادامه پیدا کند، به طور قطع خودروسازان برای خروج از زیان‌دهی مجدد باید دوباره طی ۵ ساله آینده از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، افزایش سرمایه دهند. در حالی که عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند به نفع تمامی ذینفعان بازار خودرو باشد و به تحقق عدالت اقتصادی در کشور کمک کند.
وی ادامه داد: عرضه خودرو در بورس کالا در دوره‌ای نسبتا کوتاه در سال ۱۴۰۱، توانست تا حدی خودروسازان را از زیان‌دهی تولید دور کرده و به دلیل رقابت بین خریداران، منفعت و رضایت نسبی مصرف‌کنندگان را نیز تامین کند.
این تحلیلگر صنعت خودرو تاکید کرد: در بورس کالا تعیین قیمت بر اساس عرضه و تقاضا انجام و این امر باعث می‌شود که قیمت‌ها به صورت واقعی و شفاف و متناسب با شرایط بازار باشد. از این جهت قیمت گذاری خودرو براساس مکانیسم عرضه و تقاضا، بهترین نسخه برای درمان بازارهای کالایی ماست تا هم به واسطه عرضه کالاها، قیمت واقعی کشف شود و هم شفافیت بر اقتصاد حاکم شود.
ورود خودرو به بورس از هر لحاظ به نفع خریدار است
امینی در پاسخ به این پرسش که آیا واقعی سازی قیمت خودرو در بورس کالا منجر به رشد قیمت‌ها و فشار به خریداران نمی‌شود؟ توضیح داد: مسلما زمانی که بهای واقعی خودرو براساس عرضه و تقاضا کشف می‌شود، کمتر از قیمت‌هایی خواهد بود که امروز مصرف کنندگان واقعی در بازار آزاد خریداری می‌کنند، بنابراین ورود خودرو به بورس از هر لحاظ به نفع خریدار است که با قیمت اقتصادی‌تری نیاز خود را برطرف می‌کند البته بورس کالا همزمان منافع خودروساز را هم تامین می‌کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در واقع عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند به تامین مالی خودروسازان نیز منجر شود و در روزهایی که خودروسازان با کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه هستند اگر عرضه محصولات سواری و سنگین آنها در بورس کالا انجام شود و این عرضه به صورت مرتب ادامه یابد، این مسئله نقطه عطفی برای صنعت خودرو خواهد بود و در کنار ایجاد بازاری شفاف و به سود مصرف کنندگان، زمینه تنوع تولید و ارتقای کیفیت محصولات فراهم می‌شود.
source