حماس با برگزاری مراسم تحویل اسرای اسرائیلی در دیرالبلح چه پیام‌های سیاسی و امنیتی مخابره کرد؟

شفقنا-عملیات امروز گردان‌های قسام در دیرالبلح برای تحویل 3 اسیر صهیونیست از حیث مکان، سازماندهی، شعارها، سخنرانی‌ها و نحوه تسلیم اسرا که همگی حامل پیام‌های سیاسی و امنیتی از سوی حماس بودند، در کانون توجه اسرائیل قرار گرفته است که در ادامه بدان می‌پردازیم:

1: مکان: دیر البلح

دلالت‌های نمادین: انتخاب دیر البلح به عنوان منطقه تحویل اسرا حامل پیام‌های آشکار است به طوری که همانند رفح یا اردوگاه جبالیا یک نقطه مرزی نیست بلکه در دل نوار غزه قرار دارد و این نشان می‌دهد که حماس کاملا بر عملیات تحویل اسرا از داخل اراضی غزه و نه یک منطقه مرزی کم جمعیت سیطره دارد.

تحریک اسرائیل: تل‌آویو غالبا ترجیح می‌دهد که عملیات تحویل اسرا از یک نقطه مرزی انجام شود تا حداقل اصطکاک رسانه‌ای و مردمی با حماس را تضمین کند، اما انتخاب دیرالبلح می‌تواند نمایش قدرت و کنترل میدانی حماس در قلب نوار غزه باشد.

2: سازماندهی

چینش سکوی تحویل اسرا: اسرائیل از نصب سکویی ویژه و آوردن اسرای خود بر روی این سکو و گرفتن عکس از آنها در حالی که برگه آزادی را قسام به دست آنها داده است، بسیار ناخرسند است و این را جنگ روانی و تبلیغاتی حماس علیه خود می‌داند.

مدیریت دقیق صحنه تحویل اسرا: تحویل اسرای اسرائیلی تنها یک عملیات آزاد کردن نیست بله یک رخداد سیاسی و امنیتی کاملا برنامه‌ریزی شده است به طوری که حماس در تمامی جزئیات آن فکر کرده و برنامه ریخته تا پیامی آشکار به اسرائیل و مردم فلسطین مخابره کند، حماس با این مراسم دقیق نشان داد که همانند یک ارتش سازمان یافته کنترل همه امور و جزئیات آن را در دست دارد.

3: شعارها

«پیروزی مطلق و تصویر نتانیاهو: این شعارها در اسرائیل به عنوان توهین مستقیم به نتانیاهو و کابینه وی تفسیر خواهد شد و هدف از آن، تحکیم این مطلب است که تل‌آویو نتوانست اسرای خود را با توسل به زور بازگرداند بلکه ناگزیر به توافقی ذلت‌بار از منظر اسرائیلی‌ها شد به خصوص که در تصویر فوق می‌بینیم تصویر نتانیاهو در داخل مثلث قرمز قرار گرفته که قسام از آن در فیلم‌های خود به هنگام هدف گرفتن نظامیان صهیونیست استفاده می‌کرد و در کنار آن به عبری نوشته شده است: «پیروزی مطلق»

بنرها و اظهار شادی‌ها: اسرائیلی‌ها معتقدند که شعارها و تسلیحات به غنیمت گرفته شده از ارتش اسرائیل که در این مراسم به نمایش درآمد، با این هدف بوده است که حماس مراسم تحویل اسرا را به عنوان «پیروزی راهبردی» برای خود ترسیم و جایگاه داخلی و خارجی خود را تقویت کند.

4: سخنان یکی از مسئولان قسام و حرف‌های اسرای اسرائیلی

در این مراسم برای نخستین بار، یکی از مسئولان گردان‌های قسام به ایراد سخنرانی پرداخت و پس از آن از هر کدام از سه اسیر اسرائیلی به زبان عبری سوالاتی کرد که همگی ضمن تشکر از رزمندگان قسام بابت رسیدگی به آنها به هنگام اسارت، خواهان پیشبرد توافق آتش‌بس شدند، هدف از این سخنان که به عنوان جنگ روانی علیه اسرائیل تفسیر می‌شود، تقویت چهره حماس به عنوان یک طرف قوی در مذاکره است.

اسرائیلی‌ها در این مراسم شاهد جسارت هر چه بیشتر حماس در بهره‌برداری رسانه‌ای از این عملیات بودند به طوری که حماس در عملیات پیشین تحویل اسرا احتیاط بیشتری می‌کرد اما امروز آزادی عمل و جسارت بیشتری به نمایش گذاشت.

5: مقایسه با عملیات پیشین تحویل اسرا

در گذشته عملیات تحویل اسرا غالبا در چارچوب اقدامات امنیتی سختگیرانه و هماهنگی دقیق با نظارت بین‌المللی انجام می‌شد اما امروز در توافق طوفان الاقصی به نظر می‌رسد حماس اعتماد به نفس بیشتری در مدیریت رخدادها به شیوه خاص خود دارد و ترسی از واکنش مستقیم اسرائیل ندارد که این امر، تحولی نگران‌کننده از منظر صهیونیست‌ها به شمار می‌رود.