اقتصاد۲۴- دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل رسما از طرح خود برای غزه رونمایی کرد. طرحی که ولوله‌ای به جان اعراب منطقه انداخته است. از اردن تا مصر و از قاهره تا ریاض؛ از عمان به یمن و از بحرین به قطر، واکنشی جدی به طرح ترامپ نشان داده‌اند مضاف بر اینکه وقتی نتانیاهو آن اظهارات گستاخانه خود را گفت درباره اینکه سعودی باید بخشی از زمین خود را به فلسطین بدهد گویی بنزینی بود بر آتش خشم رهبران کشور‌های عربی. این درخواست زیاده خواهانه نتانیاهو تصویر جالبی از آینده منطقه ندارد. همانطور که تحلیلگران هشدار داده‌اند ممکن است خاورمیانه به آشوب جنگ و ناامنی کشیده شود.
از سویی اردن و مصر نگران حکومت خود هستند. خاندان هاشمی که پس از فروپاشی عثمانی و پایان جنگ اول در سال ۱۹۲۱ قدرت را در این کشور به دست گرفته است در سال ۱۹۵۰ با الحاق کرانه باختری به این کشور، مردم فلسطین، بخشی از بافت جمعیتی این کشور شدند. بر همین اساس عبدالله دوم از کوچ فلسطینی‌ها بسیار احساس خطر می‌کند. (بیشتر بخوانید)، اما این خطر فقط از سوی اردن نیست مصر نیز به دلیل تب تند مردم مصر درباره غزه و هجوم افکار عمومی و آتو گرفتن اخوان‌ها از دولت سیسی مبنی بر اینکه او سرسپرده ترامپ و نتانیاهو شده است، احتمالا زیر بار پذیرش این طرح نخواهد رفت. ضمن اینکه ارتش این کشور روز گذشته با پخش ویدئویی از رزمایش نظامی به ترامپ و نتانیاهو هشدار داد که اگر این طرح را اجرایی کنید جنگ بزرگی در انتظار شماست چرا که این نقض پیمان کمپ دیوید است. (بیشتر بخوانید)
عربستان قربانی این طرح خطرناک؟
همانطور که اشاره شد کشور‌های عربی واکنش خوبی نداشته‌اند. اما گویا سعودی هدف اصلی این طرح است. پس از درخواست بی منطق نتانیاهو از سعودی، به نظر می‌رسد که ظاهرا اردن و مصر مقصد این طرح نیست بلکه عربستان سعودی مد نظر اسرائیل و آمریکا است. (بیشتر بخوانید) در کنار این مساله؛ تحلیلگران می‌گویند که این درخواست، صلح اسرائیل با عربستان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و احتمالا راه به جایی نخواهد برد چراکه یک شرط اصلی بن سلمان پذیرش کشور مستقل فلسطین بوده است حالا نه فقط از کشور مستقل فلسطین خبری نیست بلکه تمامیت ارضی عربستان نیز به خطر افتاده است! خطر بیخ گوش ولیعهد جوان است و مساله این است که آیا او می‌تواند کشورش را از این نقشه نجات دهد؟
حالا با این وضع بسیار بعید به نظر خواهد رسید که پیمان ابراهیم نتیجه مطلوبی برای اسرائیل و امریکا به همراه داشته باشد. در همین باره خبرگزاری فرانسه در گفت‌و‌گو با کارشناسان می‌گوید عربستان در حال سرمایه گذاری پسانفتی خاورمیانه است. او پروژه عظیم نئوم را برای رونق گردشگری در دست دارد و بیش از هر زمان دیگر نیاز به امنیت و ارامش منطقه دارد. بن سلمان به خوبی می‌داند که این طرح یعنی یک جنگ عظیم در خاورمیانه و بر همین اساس بود که دفتر پادشاهی سعودی دقایقی پس از کنفرانس خبری نتانیاهو و ترامپ راس ساعت ۴ صبح به وقت سعودی بیانیه‌ای مبنی بر تشکیل دولت و ملت مستقل فلسطین صادر کرد.
بیشتر بخوانید:چرا جام جهانی ۲۰۳۴ به عربستان رسید؛ منتقدان چه می‌گویند؟/ نقش رفیق گرمابه و گلستان بن سلمان در اعطای میزبانی
در ادامه این گزارش؛ تحلیل خبرگزاری فرانسه را می‌خوانیم و در انتها؛ ولیعهد جوان قسر در می‌رود یا زمین را می‌دهد؟…
تحلیلگران: برنامه ترامپ برای غزه؛ روابط سعودی-اسرائیل را مختل می‌کند
به گزارش خبرآنلاین، وب سایت خبرگزاری فرانسه در گفت‌و‌گو با تحلیلگران در این باره نوشت: تحلیلگران گفته‌اند؛ «برنامه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده، برای تصرف غزه، تلاش‌ها را برای ایجاد روابط تاریخی میان عربستان سعودی و اسرائیل به خطر خواهد انداخت و احساسات ضدآمریکایی در پادشاهی غنی از نفت را تقویت خواهد کرد.»
پیشنهاد ترامپ برای بازسازی غزه و اخراج بیش از دو میلیون فلسطینی که در این منطقه زندگی می‌کنند، واکنش جهانی را به دنبال داشت و دنیای عرب را خشمگین کرد، به‌طوری‌که کار را برای سعودی‌ها درباره عادی‌سازی روابط با اسرائیل را دشوار ساخت تا بیشتر به آن فکر کنند.
جیمز دورسی، پژوهشگر مؤسسه خاورمیانه دانشگاه ملی سنگاپور، به خبرگزاری AFP گفت: اگر این سیاست او باشد، در پذیرش اسرائیل از سوی سعودی‌ها را بسته است.
پذیرش اسرائیل از سوی عربستان سعودی، که خانه‌ی مقدس‌ترین مکان‌های اسلامی است، به‌عنوان جایزه‌ای بزرگ در دیپلماسی خاورمیانه دیده می‌شود که هدف آن کاهش تنش‌های مزمن در این منطقه است.
اما عربستان سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و بزرگ‌ترین اقتصاد خاورمیانه، اکنون با تهدید بی‌ثباتی در مرز‌های خود رو‌به‌رو است اگر کشور‌های همسایه‌اش، اردن و مصر، ناگهان تعداد زیادی از پناهندگان غزه را در خود جای دهند.
در عین حال، ریاض باید روابط دوستانه خود را با واشنگتن، که هم‌پیمان امنیتی دیرینه آن و سد محکمی در برابر ایران به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی منطقه است، حفظ کند. جیمز دورسی می‌گوید: “وقتی صحبت از امنیت می‌شود، عربستان سعودی هیچ‌جا جز واشنگتن ندارد که به آن پناه ببرد. ” او افزود: “هیچ کس دیگری وجود ندارد. چین نیست. آنها نه مایل هستند و نه قادر. ” و در ادامه گفته است: “پس از جنگ اوکراین، آیا می‌خواهید به روسیه تکیه کنید؟ ”
در عین حال، ریاض باید روابط دوستانه خود را با واشنگتن، که هم‌پیمان امنیتی دیرینه آن و سد محکمی در برابر ایران به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی منطقه است، حفظ کند.
واکنش سریع
عربستان سعودی در حال گفت‌و‌گو‌های اولیه برای عادی‌سازی روابط از طریق ایالات متحده بود تا زمانی که جنگ غزه آغاز شد، که در آن زمان مذاکرات را متوقف کرد و موضع خود را سخت‌تر کردند.
آنها به پیشنهاد ترامپ، که در جریان دیدار با نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در واشنگتن مطرح شد، به سرعت غیرعادی واکنش نشان دادند. حدود یک ساعت پس از اظهارات او، در حدود ساعت ۴ صبح به وقت سعودی، وزارت امور خارجه بیانیه‌ای را در شبکه ایکس منتشر کرد که در آن “مخالفت قاطع خود را درباره تلاش برای جابه‌جایی مردم فلسطین از سرزمین‌شان را رد کرد.
در همان بیانیه، سعودی‌ها اظهارات نتانیاهو را مبنی بر عادی‌سازی روابط که گفته بود “اتفاق خواهد افتاد” را رد کرده و بار دیگر بر شرط خود مبنی بر اینکه هیچ رابطه‌ای بدون تشکیل یک دولت فلسطینی برقرار نخواهد شد، پافشاری کرد.
طرح ترامپ خطرات واقعی برای ریاض به همراه دارد، چراکه این کشور در حال اجرای یک تغییر اقتصادی بلندپروازانه برای دوران پس از نفت است که برای جذب سرمایه‌گذاری و گردشگری، به ثبات نیاز دارد.
از نظر محقق سعودی، عزیز الغشیان، “اگر مردم غزه به مصر و اردن منتقل شوند، این موضوع باعث تضعیف دو کشوری می‌شود که برای ثبات منطقه‌ای و به ویژه امنیت سعودی ضروری هستند. ”
او افزود: “طرح ترامپ همراه با رویکرد نتانیاهو خطرات عمده‌ای برای عربستان سعودی به همراه دارد. ”
وی همچنین بیان کرد: “این موضوع نشان می‌دهد که از دیدگاه ریاض، آنها شریک واقعی برای صلح نیستند – به ویژه نتانیاهو که به نظر می‌رسد می‌خواهد تمامی مزایا را بدون دادن هیچ گونه امتیازی دریافت کند. ”
سخت‌تر کردن عادی‌سازی
آنا جیکوبز، از مؤسسه کشور‌های خلیج فارس در واشنگتن، گفت: “اظهارات ترامپ باعث بی‌ثباتی بیشتر منطقه و تقویت احساسات ضد آمریکایی، به‌ویژه در عربستان سعودی، خواهد شد. ”
او عادی‌سازی روابط سعودی-اسرائیل را سخت‌تر می‌کند، نه آسان‌تر.
آندریاس کریگ از کالج کینگ لندن گفت که عربستان سعودی به راحتی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل، اگر از سوی واشنگتن دستور داده شود، تن نخواهد داد.
قبل از جنگ غزه، سعودی‌ها در حال مذاکره برای دریافت تضمین‌های امنیتی و کمک در ساخت یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی در ازای روابط با اسرائیل بودند
آندریاس کریگ از کالج کینگ لندن گفت: “آنها یک کشور تابع ایالات متحده نیستند و بنابراین به راحتی دستورات ترامپ را نمی‌پذیرند و من فکر می‌کنم که سعودی‌ها در مواضع خود محکم خواهند ایستاد، آماده برای مذاکره در برخی موارد. اما خطوط قرمز اصلی همچنان باقی می‌ماند. هیچ‌کس در عربستان سعودی علاقه‌ای به فروش استقلال فلسطینی‌ها ندارد. این آخرین و مهم‌ترین ابزار چانه‌زنی است که سعودی‌ها از آن در زمینه اعتبار و مشروعیت در جهان عرب و مسلمانان برخوردارند. ”.
اما سوال این است که عربستان سعودی و ولیعهد ۳۹ ساله‌اش، محمد بن سلمان، چگونه پیش خواهند رفت.
آندریاس کریگ گفت: “من فکر نمی‌کنم سعودی‌ها در حال حاضر گام‌های بزرگی بردارند. ”
“آنها به وضوح اهرم‌های خود را دارند که می‌توانند برای فشار به آمریکا استفاده کنند، به‌ویژه در بخش انرژی. من فکر نمی‌کنم که سعودی‌ها در این مرحله بخواهند از آن استفاده کنند. ”
ولیعهد جوان قسر در می‌رود یا زمین را می‌دهد؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، طرح ترامپ برای کوچ دادن مردم فلسطین به کشور‌های عربی این روز‌ها دغدغه سران کشور‌های عرب شده است. مساله که ظاهرا ترامپ به طور جدی در حال دنبال کردن آن است. تحلیلگران در رابطه با کشور‌های عربی تا حدی پیش رفته‌اند که می‌گویند یک انقلاب دیگر مانند بهار عربی در انتظار منطقه است. حتی برخی پا را فراتر گذاشته و می‌گویند بن سلمان در منطقه سرنوشت محمدرضا شاه پهلوی شاه ایران را خواهد داشت. از این نظر که عربستان یکه تاز نفت در خاورمیانه و حالا با پروژه شهر مصنوعی نئوم احتمالا به یک ابرقدرت اقتصادی در منطقه تبدیل شود که شاید غرب این را نخواهد و یک عربستان مطیع و وابسته را ترجیح دهد. همانطور که ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود آنها را گاو شیرده خطاب کرد. بعید به نظر نمی‌رسد که شاید این طرحی برای مهار سعودی در منطقه باشد.
بیشتر بخوانید:بن سلمان به روایت یک مامور امنیتی سعودی/ از فرستادن انگشتر سمی برای عمو تا جعل امضای پدر
اما در روی دیگر سکه؛ برخی دیگر معتقدند که بن سلمان در ازای دادن امتیازات بیشتر به آمریکا از این مساله هم رد خواهد شد و آن را فیصله می‌دهد چراکه این ولیعهد جوان در تماس تلفنی خود با ترامپ وعده ۶۰۰ میلیارد دلاری به ترامپ داد که سبب ذوق زدگی رئیس جمهور آمریکا شد و گفت او (بن سلمان) می‌تواند حتی ۱ تریلیون دلار هم به ما بدهد! ضمن اینکه ترامپ در گفته هایش درباره طرح خود برای غزه نیز گفت خاورمیانه ثروتمند است و می‌تواند به مردم فلسطین زمین و خانه بدهد! اشاره او احتمالا به امارات و سعودی که دو کشور متمول در خاورمیانه به حساب می‌ایند بوده است، اما ترامپ اشاره مستقیمی به کشور خاصی نکرد. حال با اظهارات نتانیاهو گمان می‌رود که ترامپ نیز سعودی را برای مردم غزه در نظر دارد. کسی چه می‌داند شاید اردن و مصر بر خلاف بیانیه‌های تند و تیز خود درباره درخواست نتانیاهو از عربستان برای دادن زمین به مردم فلسطین، بر سر بن سلمان با ترامپ و نتانیاهو به توافق رسیدند! با این حال به نظر نمی‌رسد که بن سلمان نتواند این مساله را مدیرت کند. کمااینکه او در دور اول ریاست جمهوری ترامپ طرح معامله قرن را با زیرکی تا امروز به تعویق انداخت و با در انتظار گذاشتن نتانیاهو و ترامپ ۴ سال در افکار عمومی کشورش برای خود زمان خرید. اما حالا این زمان بلای جانش شده است.
دونالد ترامپ در گفت‌و‌گو با شبکه فاکس نیوز رسما اعلام کرده است که آنها (مردم غزه) باید اسکان دائمی شوند به این معنا که مردم غزه دیگر حق بازگشت به سرزمین خود را ندارند. ترامپ همچنین گفته است با السیسی رئیس جمهور مصر و بن سلمان ولیعهد سعودی دیدار می‌کند با این هدف که آنها باید این طرح را بپذیرند!
اگر طرح ترامپ اجرایی شود و ساکنان غزه به سعودی کوچ داده شوند این خود یک “مثنوی هفتادمن” برای عربستان می‌شود که در این گزارش دیگر مجالی برای شرح آن نیست!
منبع: خبر آنلاین
source