راهنمای خرید منطقی در زمان جنگ

اقتصاد۲۴ ـ شیوا سپهری: بحران، به‌ویژه وقتی به شکل جنگ رخ می‌دهد، همیشه همراه با موجی از ترس، نگرانی و تصمیم‌های عجولانه است. یکی از نخستین واکنش‌های مردم در زمان جنگ، هجوم به فروشگاه‌ها و خرید بی‌حساب‌و‌کتاب کالاهاست. اغلب افراد به محض شنیدن اخبار جنگ، دست به خرید هیجانی می‌زنند، بی‌آنکه دقیق فکر کنند که واقعاً چه چیزی برایشان ضروری است و چه چیزی فقط نتیجه اضطراب آنی است. در چنین شرایطی، بسیاری حتی بدون نیاز واقعی، حجم زیادی کالا می‌خرند، تنها به این دلیل که دیگران نیز در حال خرید هستند.

یکی از مهم‌ترین خطا‌های این خرید‌های شتاب‌زده، تمرکز بر کالا‌های فاسدشدنی یا محصولاتی است که به سرعت خراب می‌شوند. بسیاری از مردم در چنین شرایطی حجم زیادی از مواد غذایی، محصولات کنسروی یا حتی اقلام مصرفی دیگر می‌خرند، بدون توجه به تاریخ انقضا یا قابلیت نگهداری آنها. برخی حتی سراغ اقلامی می‌روند که هیچ کاربرد خاصی در خانه ندارند، اما، چون می‌ترسند در روز‌های آینده کمیاب شود، آن را به خانه می‌برند. نتیجه این خرید‌های غیرمنطقی، اتلاف منابع مالی خانوار و در بسیاری موارد، دورریختن کالا‌هایی است که دیگر استفاده‌ای ندارند.

از طرف دیگر، احتکار خانگی در زمان جنگ نه تنها به ضرر خود خانواده‌هاست، بلکه فشار بیشتری بر بازار وارد می‌کند و قیمت‌ها را به شکل افسارگسیخته بالا می‌برد. وقتی هر کس به اندازه دو یا سه برابر نیازش خرید می‌کند، کمبود مصنوعی در بازار ایجاد می‌شود که عملاً همه را در تنگنا می‌گذارد. به‌ویژه در جنگ‌های طولانی، این رویه ممکن است اقتصاد خانوار و بازار را دچار بحران جدی کند.

چه چیز‌هایی را بخریم؟

در زمان جنگ، خرید باید با هدف حفظ ارزش پول، تأمین نیاز‌های روزمره و تضمین حداقلی از امنیت زندگی انجام شود. یکی از مهم‌ترین دلایل خرید در این دوران، جلوگیری از افت ارزش پول است. در شرایطی که نرخ تورم به‌سرعت بالا می‌رود و ارزش پول ملی سقوط می‌کند، خرید کالا‌های بادوام که ارزش خود را حفظ می‌کنند، می‌تواند یک اقدام عاقلانه باشد. برای مثال، برخی کالا‌های الکترونیکی، ابزارآلات خانگی، طلا یا حتی برخی اقلام خوراکی خشک و دیر‌فاسد، در بلندمدت ارزش خود را حفظ می‌کنند. در زمان جنگ باید خریدی انجام داد که ارزش پولتو حفظ کنه، نیازتو تأمین کنه و بعداً هم به دردت بخوره، نه بره تو انباری.

بیشتر بخوانید: چه عواملی را باید در انتخاب یک سرمایه گذاری در نظر گرفت؟

علاوه بر این، باید اقلامی را خرید که به‌طور واقعی به تأمین نیاز‌های روزمره کمک کند. برنج، حبوبات، آرد، روغن، شیر خشک، کنسروجات غیرقابل فساد و وسایل گرمایشی یا روشنایی اضطراری از جمله کالا‌هایی هستند که هم نیاز روزمره را پاسخ می‌دهند و هم در صورت ادامه بحران، کاربردی خواهند بود. مواد غذایی ماندگار (برنج، کنسرو، حبوبات، قند و شکر)، دارو‌های ضروری و کمیاب خانوادگی و تجهیزات ساده مثل پاوربانک، چراغ قوه، باتری، آب معدنی، کپسول گاز کوچک گزینه‌های خوبی برای خرید هستند.

خرید ابزار و وسایلی که به گردش زندگی یا کسب‌وکار کمک می‌کنند نیز تصمیمی منطقی است. در دوران جنگ، برخی وسایل ساده مثل چراغ قوه، پاوربانک‌های قوی، گاز‌های کوچک کمپینگ، ابزار‌های تعمیرات خانگی و تجهیزات ایمنی می‌توانند به حفظ زندگی در شرایط سخت کمک کنند. همچنین اگر کسی کسب‌وکار خانگی دارد، خرید مواد اولیه برای ادامه تولید یا ارائه خدمات می‌تواند بسیار به‌صرفه‌تر از ذخیره کالا‌های بی‌فایده باشد.

بعضی از خرید‌ها نیز به دلیل شرایط خاص جنگ در آینده بسیار به درد خواهند خورد. برای مثال، وسایل ارتباطی جایگزین، فیلتر‌های تصفیه آب، دارو‌های ضروری، لوازم کمک‌های اولیه و تجهیزات گرمایشی بدون نیاز به برق، در بسیاری از جنگ‌ها به اقلام حیاتی تبدیل شده‌اند. اینها چیز‌هایی هستند که نه فقط در جنگ، بلکه در هر بحران دیگری می‌توانند مفید واقع شوند.

چه چیز‌هایی را نخریم؟

در نقطه مقابل، بسیاری از کالا‌هایی که مردم در زمان جنگ با هیجان می‌خرند، نه تنها بی‌فایده‌اند، بلکه در کوتاه‌مدت هم احتمالاً پشیمانی به‌همراه دارند. یکی از بدترین تصمیم‌ها، خرید حجم زیاد مواد فاسدشدنی است. بسیاری از مواد غذایی مثل سبزیجات تازه، لبنیات، گوشت یا نان، اگر بیش از حد خریده شوند، خیلی زود خراب شده و دورریز خواهند شد. این نوع خرید‌ها نه تنها کمکی به آینده نمی‌کنند، بلکه هدر دادن پول و منابع را به دنبال دارند.

از سوی دیگر، خرید از روی جو روانی یا تقلید از دیگران، یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات است. اگر تنها به این دلیل که می‌بینید همسایه‌تان حجم زیادی کالا خریده، شما هم همین کار را کنید، بدون شک به زودی متوجه می‌شوید که بیشتر این کالا‌ها در گوشه خانه خاک می‌خورند و تنها پولتان را به باد داده‌اید. خرید باید براساس نیاز واقعی و شرایط خاص خود خانواده باشد، نه تقلید از موج عمومی.

بعضی از کالا‌ها هم فقط در هیجان لحظه‌ای جذاب به نظر می‌رسند، اما در بلندمدت هیچ کاربردی ندارند. برای مثال، وسایل الکترونیکی لوکس، دکوراسیون خانه یا ابزار‌هایی که استفاده از آنها نیازمند شرایط عادی است، در دوران جنگ کاملاً بی‌مصرف خواهند بود. این خرید‌ها نه تنها به کار نمی‌آیند، بلکه هزینه‌هایی به شما تحمیل می‌کنند که در آینده از آن پشیمان خواهید شد.

به طور کلی، اگر تصمیم به خرید کالایی در زمان جنگ دارید، پیش از هر چیز از خود بپرسید: آیا این کالا فاسدشدنی است؟ آیا تنها از روی هیجان آن را می‌خواهم؟ آیا برایم کاربرد واقعی دارد؟ آیا بعداً از خریدش پشیمان نمی‌شوم؟ پاسخ صادقانه به این سوال‌ها، می‌تواند جلوی بسیاری از خرید‌های نادرست را بگیرد و به شما کمک کند در دوران بحران، منطقی و آینده‌نگر باشید.