شفقنا – سال‌هاست که متخصصان بهداشت روان به ارتباطاتی بین اختلالات روان‌پزشکی جدی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و افسردگی و برخی عفونت‌های ویروسی مشکوک بوده‌اند. اما همواره شواهد مستقیم و قانع‌کننده‌ای از حضور این ویروس‌ها در داخل مغز انسان وجود نداشت. اکنون، یک مطالعه جدید پرده از رازی برداشته که می‌تواند درک ما از ریشه‌های این بیماری‌ها و روش‌های درمانی آن‌ها را دگرگون کند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، این تحقیق که به رهبری محققان دانشگاه جانز هاپکینز صورت گرفته، با تمرکز بر شبکه مشیمیه– شبکه‌ای از مویرگ‌ها و بافت همبند که مسئول تولید مایع مغزی-نخاعی است و به عنوان یک لایه محافظ و فیلتر برای مغز عمل می‌کند – به بررسی عمیق‌تری پرداخته است.
شبکه مشیمیه نه تنها مغز و نخاع را در برابر ضربه محافظت می‌کند و مواد زائد متابولیکی را از مغز خارج می‌سازد، بلکه تبادل مولکول‌ها را نیز تنظیم می‌کند. این ناحیه به عنوان یک هدف شناخته شده برای ویروس‌ها محسوب می‌شود و از آنجا که مطالعات قبلی آثار ویروسی بسیار کمی را در خود مغز یافته بودند، نویسندگان مطالعه جدید این ساختار را مکانی مناسب برای بررسی دقیق‌تر تشخیص دادند.
ردپای ۱۳ ویروس، برجسته شدن هپاتیت C
محققان برای این مطالعه، نمونه‌های مغزی پس از مرگ را از مجموعه مؤسسه تحقیقات پزشکی استنلی به دست آوردند؛ مرکزی که بافت مغز را برای مطالعه افراد مبتلا به اختلالات روانی نگهداری می‌کند. آن‌ها نمونه‌هایی از بیماران دارای تشخیص اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و افسردگی و همچنین نمونه‌های کنترلی از افراد سالم را تجزیه و تحلیل کردند.
برای یافتن ویروس‌های پنهان، پژوهشگران از روش‌های توالی‌سنجی پیشرفته‌ای با استفاده از پنل جامع تحقیقات ویروسی Twist بهره بردند که قادر به شناسایی بیش از سه هزار ویروس مختلف در نمونه‌های انسانی است. این آزمایش‌ها، طیف وسیعی از توالی‌های ویروسی را در شبکه مشیمیه آشکار ساخت، به‌ویژه در نمونه‌های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی.
اگرچه نمونه‌های این بیماران به طور کلی احتمال بیشتری برای داشتن ویروس‌ها داشتند، اما تنها یک گونه ویروسی بود که ارتباط آماری معنی‌داری با این اختلالات نشان داد: ویروس هپاتیت C بنابراین، محققاناین ویروس را برای «مشخص کردن ارتباط بین اختلالات روان‌پزشکی و ویروس‌ها» انتخاب کردند.
در فاز دوم مطالعه، نویسندگان از تحلیل نمونه‌های مغزی به تجزیه و تحلیل داده‌های گسترده‌تر روی آوردند و به بررسی TriNetX، یک پایگاه داده عظیم از سوابق سلامت ٢٨٥ میلیون بیمار پرداختند. با استفاده از این سوابق، آن‌ها دریافتند که هپاتیت C در ٣.٥ درصد از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و ٣.٩ درصد از بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی وجود دارد.
محققان خاطرنشان کردند که این میزان تقریباً دو برابر شیوع هپاتیت C در بیماران مبتلا به افسردگی) ١.٨ (و هفت برابر شیوع آن در جمعیت کنترل (٠.٥) است.
نکته حائز اهمیت این بود که مطالعه جدید، شواهدی از ویروس‌ها را تنها در پوشش مغز یافت، با وجود اینکه نمونه‌هایی از هیپوکامپ –ناحیه‌ای از مغز که در یادگیری، حافظه و احساسات نقش دارد– نیز مورد بررسی قرار گرفتند.
هیپوکامپ به طور قابل اعتمادی «تمیز» بود، حتی اگر پوشش مغز اینطور نبود. به نظر می‌رسد که لایه محافظ به طور مؤثر وظیفه خود را در دور نگه داشتن عوامل بیماری‌زا از مغز انجام می‌داد.
با این حال، بیمارانی که هپاتیت C در پوشش مغزشان بود، ژن تغییر یافته‌ای را در هیپوکامپ نشان دادند. این موضوع، نکته مهمی است و به این معناست که یک ویروس می‌تواند حتی از حاشیه‌های مغز نیز تأثیرگذار باشد، بدون اینکه به طور مستقیم وارد بافت مغزی شود.
سارون سابونجیان، عصب‌شناس در جانز هاپکینز، می‌گوید: یافته‌های ما نشان می‌دهد که این احتمال وجود دارد که برخی از افراد به دلیل عفونت، علائم روان‌پزشکی داشته باشند، و از آنجایی که عفونت هپاتیت C قابل درمان است، ممکن است بتوان این زیرمجموعه از بیماران را با داروهای ضدویروسی درمان کرد و مجبور نباشند با علائم روان‌پزشکی دست و پنجه نرم کنند.
البته، تحقیقات بیشتری برای روشن شدن ارتباط بین ویروس‌ها و اختلالات روان‌پزشکی و کشف مکانیسم‌های احتمالی که به عوامل بیماری‌زا اجازه می‌دهد از بیرون مغز تأثیر بگذارند، هنوز مورد نیاز است. حتی اگرهپاتیتC بتواند به این شرایط کمک کند، به این معنی نیست که تنها عامل است.
نویسندگان تأکید می‌کنند که یافته‌های جدید نشان نمی‌دهد که همه افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی دارای هپاتیتC هستند، اما این نتایج، امیدهای تازه‌ای را برای تاکتیک‌های نوین علیه اختلالات روان‌پزشکی ویرانگر فراهم می‌کند. این پژوهش، دریچه‌ای جدید به سوی فهمی عمیق‌تر از تعاملات بین سیستم ایمنی، ویروس‌ها و سلامت روان می‌گشاید.
این خبر را اینجا ببینید.
source