نویسنده:
نوریه رضوی ثانی
سازمان امور مالیاتی کشور در راستای هوشمندسازی نظام مالیاتی و با هدف تسهیل فرآیند رسیدگی به تراکنش‌های بانکی، سامانه‌ای جدید به نام رستا را راه‌اندازی کرده است. این سامانه که از طریق درگاه ملی سازمان امور مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir (منوی حساب‌های بانکی، زیرمنوی «رسیدگی به تراکنش‌های بانکی») در دسترس است، جایگزین روش‌های سنتی و حضوری رسیدگی به تراکنش‌های بانکی شده و به مودیان امکان می‌دهد تا اطلاعات و توضیحات خود را به‌صورت الکترونیکی ارائه کنند. این مقاله با تأکید بر ابلاغیه جدید سازمان امور مالیاتی، شما را با جزئیات سامانه رستا، نحوه استفاده از آن و نکات کلیدی مرتبط آشنا می‌کند.
تغییرات جدید در رسیدگی به تراکنش‌های بانکی
طبق ابلاغیه شماره ۲۰۰/۲۰۳۰۵/د مورخ ۲۹/۳/۱۴۰۳ رئیس کل سازمان امور مالیاتی، روش‌های سنتی رسیدگی به تراکنش‌های بانکی که اغلب با مشکلات متعددی برای مودیان همراه بود، منسوخ شده و سامانه رستا به‌صورت آزمایشی جایگزین آن‌ها شده است. این سامانه با هدف کاهش مراجعات حضوری به ادارات مالیاتی و ارتقای کیفیت خدمات الکترونیکی طراحی شده است.
مودیان می‌توانند با مراجعه به سامانه رستا:
-
اطلاعات حساب‌های بانکی خود را مشاهده کنند.
-
منشأ وجوه واریز شده به حساب‌هایشان را گزارش کنند.
-
اسناد و مدارک مرتبط را به‌صورت الکترونیکی بارگذاری کنند.
پس از ثبت اطلاعات، این داده‌ها به‌صورت سیستمی بررسی شده و در صورت نیاز، مأموران مالیاتی آن‌ها را ارزیابی می‌کنند. نتایج از طریق پیامک یا ابلاغیه الکترونیکی به مودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.
تمام افرادی که صاحب کسب‌وکار هستند و همه اشخاص حقوقی و صاحبان شرکت‌ها و کسانی که در زمینه فروش کالا…
چرا تراکنش‌های بانکی شما بررسی می‌شود؟
اگر گردش حساب‌های بانکی شما در گذشته قابل‌توجه بوده یا اطلاعات دیگری در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته باشد، حساب‌های شما در صف بررسی مجدد قرار می‌گیرد. این موضوع لزوماً به معنای تشکیل پرونده مالیاتی، کشف درآمد گزارش‌نشده یا تشخیص مالیات جدید نیست و جای نگرانی ندارد. ارائه توضیحات دقیق و مستند درباره فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با تراکنش‌های بانکی می‌تواند ابهامات احتمالی را برطرف کند.
طبق ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی درآمدهای اشخاص حقیقی ایرانی که در ایران مقیم هستند یا در ایران درآمد کسب می‌کنند، مشمول مالیات است. همچنین، بر اساس ماده ۱۶۹ مکرر این قانون، اطلاعات حساب‌های بانکی به‌عنوان قرائن تحصیل درآمد بررسی می‌شوند. پنهان کردن فعالیت اقتصادی، کتمان درآمد یا ارائه اسناد غیرواقعی، طبق ماده ۲۷۴ قانون، جرم مالیاتی محسوب شده و ممکن است منجر به مجازات‌های درجه شش شود.
نحوه کار با سامانه رستا
سامانه رستا فرآیند رسیدگی به تراکنش‌های بانکی را به‌صورت گام‌به‌گام طراحی کرده است. مراحل استفاده از این سامانه به شرح زیر است:
-
ورود اطلاعات اعضای خانواده: اطلاعات اعضای خانواده‌ای که با شما مراودات مالی غیر درآمدی (مانند مدیریت نقدینگی، مهریه یا ارث) دارند را وارد کنید.
-
تأیید حساب‌های بانکی: اطلاعات حساب‌های بانکی خود (شغلی و غیرشغلی) را در سال مورد بررسی مشاهده و در صورت نیاز اصلاح کنید.
-
گزارش رویدادهای مالی: منشأ واریز وجوه به حساب‌های بانکی (مانند دریافت حقوق، اجاره، فروش دارایی و غیره) را همراه با مدارک مورد نیاز گزارش کنید.
-
تطبیق تراکنش‌های مشکوک: در صورت فعال بودن صفحه «تراکنش‌های مشکوک» در فراخوان اولیه یا تکمیلی، تراکنش‌های واریزی را با رویدادهای مالی گزارش‌شده تطبیق دهید. برای مثال، مشخص کنید که یک تراکنش خاص مربوط به سود سهام یا فروش کالا بوده است.
مهلت ارائه توضیحات
پس از دریافت پیامک از سازمان امور مالیاتی، شما ۱۵ روز فرصت دارید تا اطلاعات و توضیحات خود را در سامانه ثبت کنید. توصیه می‌شود این فرآیند را به روزهای پایانی موکول نکنید، زیرا در صورت اتمام مهلت، رسیدگی به تراکنش‌های شما بدون در نظر گرفتن توضیحاتتان ادامه خواهد یافت.
نکات کلیدی در استفاده از سامانه
-
اعلام حساب‌های شغلی: طبق ماده ۱۰ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی مکلف‌اند حساب‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند. عدم اعلام این حساب‌ها می‌تواند منجر به جریمه‌ای معادل حداقل ۱۰٪ مجموع فروش انجام‌شده از طریق آن حساب و محرومیت از معافیت‌های مالیاتی شود. با این حال، طبق بخشنامه ۲۰۰/۱۴۰۳/۳۸ مورخ ۱۳/۹/۱۴۰۳، اگر وجوه مربوط به فروش کالا و خدمات تا پایان مهلت پرداخت مالیات هر دوره به حساب اعلام‌شده منتقل شود، این جریمه‌ها اعمال نمی‌شوند. همچنین، این جریمه‌ها تا پایان سال ۱۴۰۳ قابل بخشودگی هستند.
-
اصلاح اطلاعات حساب‌ها: اگر حساب بانکی شما در گذشته به‌عنوان حساب شغلی استفاده شده اما گزارش نشده است، می‌توانید در سامانه رستا از طریق عملیات تغییر وضعیت حساب، این موضوع را اعلام کنید. برای حساب‌های شغلی فعال، باید از طریق درگاه ملی سازمان امور مالیاتی (my.tax.gov.ir) آن‌ها را به پرونده مالیاتی خود الصاق کنید.
-
رفع مغایرت‌ها: در صورت وجود خطا در اطلاعات حساب‌های بانکی منتسب به شما، می‌توانید با بارگذاری تأییدیه رسمی بانک (با مهر شعبه)، مغایرت را گزارش کنید تا بررسی مجدد انجام شود.
-
رویدادهای مالی: رویداد مالی به هر فعالیتی گفته می‌شود که منجر به واریز وجه به حساب‌های شما شده است. در صفحه «رویدادهای مالی» سامانه، باید منشأ وجوه را مشخص کنید. سامانه به‌صورت هوشمند گزارش‌دهی را اعلام می‌کند، اما در صورت وجود واریزی خاص که تحت دسته‌بندی‌های پیش‌فرض قرار نمی‌گیرد، می‌توانید آن را در بخش «موارد دیگر» با ارائه توضیحات و مستندات گزارش کنید.
فرآیند بررسی اطلاعات
پس از ارسال توضیحات و اسناد، این اطلاعات با موارد زیر تطبیق داده می‌شود:
-
پایگاه‌های داده سازمان امور مالیاتی
-
تاریخچه اظهارات مودی
-
تأییدیه واریزکنندگان وجه یا افراد معرفی‌شده
-
الگوی تراکنش‌های بانکی
در صورت وجود نقص یا نیاز به توضیحات بیشتر، از طریق پیامک یا ابلاغیه الکترونیکی به شما اطلاع‌رسانی می‌شود. پس از اتمام بررسی‌ها یا صدور برگه تشخیص مالیاتی، نتیجه نهایی به شما اعلام خواهد شد.
سوالات متداول
-
آیا تراکنش‌های بانکی به‌خودی‌خود مشمول مالیات هستند؟
خیر، تراکنش‌های بانکی به‌تنهایی مشمول مالیات نیستند، اما به‌عنوان قرائن تحصیل درآمد بررسی می‌شوند. -
چگونه می‌توانم اطلاعات حساب‌های بانکی خود را مشاهده کنم؟
از طریق درگاه ملی سازمان امور مالیاتی (my.tax.gov.ir) می‌توانید اطلاعات حساب‌های منتسب به خود را مشاهده کنید. -
در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر چه کنم؟
با مرکز ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی به شماره ۱۵۲۶ تماس بگیرید یا بخش سوالات متداول سامانه را مطالعه کنید. -
چگونه شناسه ملی یک شرکت را پیدا کنم؟
با مراجعه به سامانه جامع پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی کشور (ilenc.ssaa.ir) و وارد کردن نام شرکت، می‌توانید شناسه ملی آن را دریافت کنید.
نتیجه‌گیری
سامانه رستا، که بر اساس ابلاغیه ۲۰۰/۲۰۳۰۵/د مورخ ۲۹/۳/۱۴۰۳ راه‌اندازی شده، گامی مهم در راستای هوشمندسازی نظام مالیاتی و کاهش مشکلات مودیان در فرآیند رسیدگی به تراکنش‌های بانکی است. با استفاده صحیح از این سامانه و ارائه اطلاعات دقیق و به‌موقع، می‌توانید از بروز ابهامات یا مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. توصیه می‌شود پیش از شروع فرآیند، بخش سوالات متداول سامانه را مطالعه کرده و در صورت نیاز با مرکز ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی به شماره ۱۵۲۶ تماس بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر و شروع فرآیند، هم‌اکنون به سامانه رستا در my.tax.gov.ir مراجعه کنید.
source