آن که غم نان سر سفره خود را دارد فکر دندانپزشکی نیست / قشرهای متوسط و تحصیل کرده هم در تامین هزینه دندانپزشکی مشکل دارند

فرارو- افزایش تعرفه های دندانپزشکی در کنار عدم حمایت بیمه‌های تأمین‌اجتماعی یا خدمات درمانی از هزینه‌های دندان‌پزشکی، برای قشرهای مختلفی از مردم جامعه ایجاد مشکل کرده؛ تا جایی که این روزها مراجعه به دندانپزشکی برای برخی از مردم به یک آرزو تبدیل شده است. 

به گزارش فرارو، بررسی ابعاد پزشکی این موضوع حائز اهمیت است؛ اما پیامدهای اجتماعی و علل تشدید بی توجهی مردم به مراجعات دندانپزشکی مسأله ای است که دکتر مصطفی اقلیما، آسیب‌ شناس اجتماعی،  رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در گفتگو با فرارو به آن پرداخته است:

کارگری که در تامین خوراک خانواده مشکل دارد چطور به دندانپزشکی فکر کند؟

مصطفی اقلیما به فرارو گفت: «مسئله وضعیت سلامت و بهداشت دهان و دندان مردم یا کاهش مراجعه آنان به دندانپزشکی، خود معلول علل متعدد دیگر است. تا زمانی که زیر علت های این وضعیت مورد توجه واقع و حل نشود، هیچ مشکلی که در حوزه آسیب های اجتماعی طبقه بندی می شود، حل نخواهد شد. ستون فقرات بسیاری از آسیب های اجتماعی کشور ما را مشکلات اقتصاد، معیشتی و حتی تنش های سیاسی شکل می دهد. دولت برای کارگران بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش حقوق در نظر گرفته، ولی حتی قبل از این که افزایش حقوق را اعمال کند، تمام اجناس خود را (نه حتی بخش خصوصی را) بالای ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش داده است. این اقدام چه مفهومی دارد؟ یعنی هر ایرانی نسبت به سال قبل حداقل ۲۰ درصد فقیرتر شده است. در این وضعیت چه کسی می تواند به دندانپزشکی مراجعه کند؟»

وی افزود: «طبیعی است مردمی که تحت فشار اقتصادی قرار دارند، باید برای مسائل هزینه‌زای زندگی خود طبقه بندی کنند و تصمیم بگیرند برای چه مواردی هزینه کنند و برای چه مواردی دیرتر یا اصلا هزینه نکنند. آن کارگری که حتی در تأمین نان سر سفره خود با مشکل روبه‌رو است، اصلا به دندانپزشکی فکر هم نمی‌کند. حتی افرادی که مشمول بیمه هستند، بالاخره باید برای مراجعه به پزشک هزینه ای هم از جیب پرداخت کنند که این وضعیت برای دندانپزشکی معمولا بیشتر است. بماند که برخی پزشکان متخصص یا دندانپزشکان اصلا بیمه را قبول نمی کنند. درست است که دندان عضو مهمی است، اما وقتی شخص در تأمین خوراک خود که قرار است از طریق همین دندان ها جویده شود، مشکل دارد، چه الزامی می‌بیند که هزینه صرف دندان ها کند؟»

بی توجهی به دندان ها در جامعه ای که سالمندان را از خانه بیرون می کند، عجیب نیست

پدر مددکاری ایران در ادامه گفت: «هم اکنون در کشور ما در سایه همین مشکلات معیشتی، آسیب های اجتماعی جدیدی به وجود آمده که شاید تا همین دو دهه پیش حتی تصور نمی شد در ایران رخ دهد. برای مثال مسأله بیرون کردن سالمندان از خانه، یک اپیدمی جدید و جدی است که شاید در ابعاد گسترده رخ نداده باشد؛ اما ممکن است به مرحله ای خطرناک برسد. برخی خانواده ها به علت مشکلات معیشتی پدر یا مادر خانواده را که از کار افتاده و به اصطلاح عامیانه بی فایده شده اند، از خانه بیرون می کنند. علت هم مشخص است. جوان خانواده در تأمین هزینه های خود یا کودکانش مانده؛ چه برسد به تأمین هزینه های خوراک، پوشاک و درمان سالمند خانواده. ما به چنین مرحله ای رسیده ایم. پس اینجا است که وقتی از زاویه این آسیب ها جامعه را نگاه می کنیم می‌بینیم بی توجهی به دندان ها چندان جای تعجب هم ندارد.»

وی افزود: «آیا مردم مقصرند؟ قطعا نه. مردم چه باید انجام دهند در برابر تورم افسارگسیخته ای که لحظه به لحظه و با هر اخبار سیاسی بالاتر می رود؟ با این وضعیت اقتصادی نباید تعجب کنیم که نرخ طلاق افزایش پیدا می کند، نرخ ازدواج کاهش پیدا می کند، زوج ها در فرزندآوری تردید دارند و نرخ سرقت و جرائم خشن نیز بالاتر می رود. من فقط درباره اقشار کم درآمد جامعه صحبت نمی کنم؛ حتی اقشاری با درآمد متوسط و حتی تحصیل‌کردگان جامعه در شرایط سختی قرار دارند. برای مثال یک استاد دانشگاه مگر چقدر درآمد دارد؟ اگر قرار باشد از پس اجاره خانه و بسیاری از مخارج جانبی مهم بربیاید، قطعا در تامین هزینه دندانپزشکی با مشکل مواجه می شود. استاد دانشگاهی را از دانشجویان قدیمی خودم میشناسم که حتی در پول پیش و اجاره خانه هم مانده است. برخی اقشار ضعیف جامعه حتی پول کشیدن دندان را هم ندارند؛ چه برسد به ترمیم. در طرف دیگر ماجرا اما دندانپزشکان و وارد کنندگان تجهیزات پزشکی قرار دارند. آن ها هم می گویند ما زیر بار تحریم قرار داریم و اغلب تجهیزات مهم هم وارداتی است و چاره ای نداریم به جز افزایش قیمت.»

در کشور ما توجه به سلامت روان لاکچری محسوب می شود

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در ادامه گفت: «آقای رئیس جمهور همیشه در سخنان خود به مشکلات مردم اشاره می کند. دست ایشان درد نکند، خوب است که به مشکلات مردم توجه دارد، اما هیچوقت نگفته ما چه راهکاری برای حل مشکلات مردم داریم. این که رئیس جمهور متوجه مشکلات باشد، نیمی از مسیر است، اما نیم دیگر را راهکارهای حل و عبور از مشکل تشکیل می دهد. تا زمانی که دولت تصمیم به اولویت بندی و برنامه ریزی دقیق نگیرد، نمی تواند در حوزه آسیب های اجتماعی نیز کار خاصی انجام دهد. این نوع بی توجهی ها فقط در حوزه مسائل اجتماعی نیست، در حوزه مسائل کلان دیگر از جمله ناترازی انرژی و بحران آب هم فقط اعلام می شود وضعیت بحرانی است. خب وضعیت بحرانی است؛ راه حل ها کجا است؟»

وی افزود: «متاسفانه در کشور ما سلامت روانی و جسمانی شهروندان هیچوقت اولویت نبوده است. حتی توجه به مسائل روانشناختی لاکچری محسوب شده. این در حالی است که بهداشت روان و جسم در یک جامعه پیشرفته باید جزو اولویت ها باشد. در کشور ما همه مسئولان خوب حرف می زنند؛ اما متأسفانه در عمل خبری نیست. چرا برخی مدیرانی که در دوره های قبل عملکرد خوبی نداشتند دوباره سر کار هستند؟ اگر راهبردی داشتند، قبلا ارائه داده بودند. راه حل های موقتی و مقطعی فایده ای ندارد. مسائل کشور باید ریشه ای مورد بازنگری قرار گیرد و به جای تشریح مشکل باید راه حل ها بررسی شود. مگر رهبری همواره بر شایسته سالاری و پاسخگویی تاکید نکرده اند. پس انتظار هم همین است که مسئولان به شکل شفاف پاسخگو شوند.»