امروز سالگرد تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در ایران است؛ روزی که در تقویم رسمی کشور به‌عنوان «روز بانکداری اسلامی» شناخته می‌شود. اما آیا واقعاً آنچه امروز در شبکه بانکی کشور جریان دارد، با فلسفه و اهداف اولیه «بانکداری اسلامی» مطابقت دارد؟
دیاکو عزیزی- بانکداری اسلامی قرار بود بدیلی باشد برای نظام ربوی جهانی؛ سیستمی که سرمایه را به جای سودجویی‌های کوتاه‌مدت، در خدمت تولید، عدالت اقتصادی و رشد پایدار قرار دهد. اما واقعیت امروز ما چیز دیگری است: قرارداد‌های صوری، سود‌های کلان بانکی، فشار بی‌امان بر تولیدکنندگان و وام‌گیرندگان، و تبدیل شدن نظام بانکی به یکی از اصلی‌ترین عوامل رکود و نابرابری اقتصادی.
بانک‌ها به جای نقش‌آفرینی به عنوان شریک در تولید، عملاً به طلبکارانی بی‌رحم تبدیل شده‌اند. مردم، به‌ویژه جوانان و کارآفرینان، برای دریافت تسهیلات با هزار مانع و بروکراسی فرساینده مواجه‌اند، اما در مقابل، برای دریافت سود‌های چندبرابری از وام‌ها و اقساط عقب‌افتاده، هیچ ابایی وجود ندارد. آیا این همان «عدالت مالی» و «تسهیل اقتصاد» است که در مبانی بانکداری اسلامی وعده داده شده بود؟
امروز باید پرسید:
• چرا نظام بانکی ما شفافیت لازم در قرارداد‌ها و تسهیلات را ندارد؟
• چرا بخش عمده منابع بانکی به سمت فعالیت‌های غیرمولد و دلالی سوق می‌یابد؟
• چرا جوان کارآفرین، تولیدکننده و حتی خانواده‌های متوسط جامعه در مقابل بانک‌ها همواره بازنده‌اند؟
روز بانکداری اسلامی باید فرصتی باشد برای بازاندیشی و اصلاح جدی. اصلاحی که بانک‌ها را از بنگاه‌های سودمحور به نهاد‌هایی در خدمت تولید، رفاه اجتماعی و توسعه واقعی کشور تبدیل کند. بدون چنین تحولی، «بانکداری اسلامی» تنها یک عنوان زیبا بر واقعیتی تلخ خواهد بود.
source