ادعای شی مبنی بر رهبری یک ائتلاف جهانی از قدرت‌های بدبین به آمریکا آنقدرها هم که تصور می‌کنید خیالی نیست. در حوزه تجارت، جایی که همه کشورها خواهان پیش‌بینی‌پذیری رخدادها و متغیرها هستند، ادعای چین مبنی بر اینکه لنگر ثبات است، اکنون – حداقل به طور نسبی – درست به نظر می‌رسد.
به گزارش تجارت نیوز، شاید تصور کنید جایی که رهبران ملی برای صحبت در مورد آینده جهان دور هم جمع می‌شوند، واشنگتن دی‌سی یا شاید مقر سازمان ملل در نیویورک باشد. با این حال شواهد نشان می‌دهد در شرایطی که شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، میزبان بیش از 20 رهبر و نخست‌وزیر در چین است، واقعیت جدیدی در حال شکل گیری است. دلیل رسمی این گردهمایی، اجلاس سازمان همکاری شانگهای (SCO) در تیانجین و پس از آن بزرگداشت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم، از جمله رژه نظامی در میدان تیان‌آن‌من در 3 سپتامبر بود.
پشت پرده میهمانی «شی»
از منظر شی، این گردهمایی اهمیت بسیاری داشت. او تاکید کرده که این گردهمایی نشان می‌دهد که چین به رهبر جهانی و منبع ثبات و رفاه تبدیل شده است. او استدلال می‌کند که منشا عدم قطعیت امروز، آمریکا است که تقریبا با همه بازیگران جنگ تجاری به راه انداخته و شبکه اتحادهای نظامی و مشارکت‌های امنیتی خود را تضعیف می‌کند. در این میان لیست مهمانان شی نیز چشمگیر بود. از همین رو نشست اخیر شانگهای یکی از بزرگترین گردهمایی‌ها در تاریخ معاصر است که ولادیمیر پوتین از روسیه، مسعود پزشکیان از ایران و الکساندر لوکاشنکو از بلاروس در آن حضور داشتند. کیم جونگ اون رهبر کره شمالی نیز با قطار زرهی برای اولین بار از سال 2019 راهی چین شد. نکته قابل توجه‌تر، حضور رهبران کشورهایی است که در دهه‌های اخیر بیشتر به غرب گرایش داشته‌اند، بازیگرانی چون ترکیه، مصر و ویتنام. قابل توجه‌ترین آنها نارندرا مودی است که حضورش نشان‌دهنده دوری هند از آمریکا و تمایل دهلی‌نو برای نزدیکی به چین است. این اتفاق پس از اشتباه فاجعه‌بار دونالد ترامپ رخ داد؛ زمانی که تعرفه‌های سنگین بر هند تحمیل کرد و پاکستان، دشمن این کشور را در ماه می در آغوش گرفت.
پروژه دلارزدایی کلید خورد؟
ادعای شی مبنی بر رهبری یک ائتلاف جهانی از قدرت‌های بدبین به آمریکا آنقدرها هم که تصور می‌کنید خیالی نیست. در حوزه تجارت، جایی که همه کشورها خواهان پیش‌بینی‌پذیری رخدادها و متغیرها هستند، ادعای چین مبنی بر اینکه لنگر ثبات است، اکنون – حداقل به طور نسبی – درست به نظر می‌رسد. این کشور در حال حاضر بزرگترین شریک تجاری کالا برای اکثر کشورهای حاضر در شانگهای قلمداد می‌شود. از همین رو در حالی که دولت ترامپ کمپین جنگ اقتصادی علیه شرکای تجاری خود را دنبال می‌کند، گناهان مرکانتیلیسم و سرمایه‌داری دولتی چین در مقایسه با آن ناچیز به نظر می‌رسد.
در این میان یک اتحاد جدید در مخالفت با تحریم‌ها شکل گرفته، تحریم‌های فراسرزمینی که آمریکا برای جدا کردن افراد، شرکت‌ها و کشورها از سیستم مالی و پلتفرم‌های فناوری مبتنی بر دلار بدان متوسل شده است. به همین دلیل در شرایط کنونی روسیه و به‌طور فزاینده‌ای چین تلاش دارند تا از پرداخت‌های دلاری فاصله بگیرند. ایجاد یک سیستم بین‌المللی جایگزین قابل اعتماد و کارآمد، دلهره‌آور و شاید غیرممکن است، به خصوص برای ساختارهایی که حاکمیت قانون ندارند. اما کشورهای بیشتری به بررسی گزینه‌هایی غیر از سیستم دلار آمریکا علاقه‌مند هستند. حتی اروپا در حال ترویج «یورو جهانی» است. این گزاره نشان می‌دهد کشورها به اجرای تحریم‌های تمایل چندانی ندارند.
یارگیری به سبک پکن
در حوزه نظامی، وحدت میان بازیگران حاضر در نشست شانگهای چندان چشمگیر نیست. تنها زیرمجموعه کوچک‌تری از کشورها، عمدتاً کشورهای اقتدارگرا، در رژه میدان تیان‌آن‌من پکن شرکت کردند. رهبر هند حضور نداشت چرا که پس از درگیری‌هایی در مرز هیمالیا، با افزایش حضور نظامی چین مخالف است. طبیعتا حضور رهبران کشورهای حاضر در رژه نظامی موجب خواهد شد تا این گروه از بازیگران مسائل زیاد و در عین حال مشترکی برای تبادل نظرر پیدا کنند.
در این میان همسایگان چین با احساسات متفاوت، نظاره‌گر عبور جدیدترین موشک‌ها و سایر سلاح‌های ارتش آزادی‌بخش خلق از کنار خود بودند. آن هم در شرایطی که روسیه و کره شمالی در حال کار روی سیستم‌های فضایی و ماهواره‌ای هستند و تصور می‌شود در صورت حمایت چین از جنگ روسیه در اوکراین، مسکو حاضر باشد حساس‌ترین فناوری‌های نظامی‌اش، از جمله زیردریایی و سیستم‌های دفاع موشکی‌اش را در اختیار پکن قرار دهد.
ترکش‌های سیاست تعرفه‌ای ترامپ
ضعیف‌ترین بخش کمپین شی مربوط به نهادها و قوانین بین‌المللی است. او به تازگی اعلام کرده که «حکومت جهانی به یک دوراهی جدید رسیده است.» رسانه‌های دولتی مدعی‌اند که چین با «کشورهای همفکر برای حفاظت قاطعانه از اهداف و اصول منشور سازمان ملل و ایجاد یک سیستم حاکمیت جهانی عادلانه‌تر و منصفانه‌تر» همکاری خواهد کرد. اگرچه این مواضع در پوشش چندجانبه‌گرایی بیان می‌شوند، اما کلمات رمزی برای ترسیم نظم جهانی مطلوب چین هستند که در آن قدرت‌های بزرگ، از جمله جمهوری خلق، بر حوزه‌های نفوذ تسلط دارند و در نتیجه از حقوق بیشتری نسبت به قدرت‌های کوچک برخوردارند. با این حال کشورهای کمی در آسیا خواهان منطقه‌ای هستند که توسط چین اداره شود.
در نهایت باید گفت افراد حاضر در مهمانی بزرگ شی در مورد همه چیز با یکدیگر موافق نیستند. سازمان همکاری شانگهای با اتحادی به سبک ناتو بسیار متفاوت است. به غیر از عامل وحدت‌بخش مخالفت یا نارضایتی از آمریکای ترامپ، این کشورها اغلب اشتراکات کمی دارند. با این حال، گرد هم آوردن احزاب ناهمگون با منافع مختلف نشانه ضعف نیست. این کاری است که ابرقدرت‌ها به طور منحصر به فرد قادر به انجام آن هستند. منظره تسلط چین بر بخش عمده‌ای از جهان در تیانجین و پکن حتی پنج سال پیش نیز قابل تصور نبود. فهرست مهمانان شی نشان می‌دهد که چین هنوز قادر نیست نظم جهانی جدیدی را اداره کند. اما نشان می‌دهد که ترامپ چه میزان به منافع آمریکا آسیب رسانده است.
source