اقتصاد۲۴- دکتر جمال شمس، روانپزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، هشدار می‌دهد. او می‌گوید با آغاز فصل پاییز، احتمال افزایش ابتلا به افسردگی فصلی وجود دارد. او توضیح می‌دهد که در برخی فصول سال، خلق و خوی افراد ممکن است تغییر کند. این اختلال معمولاً با تغییر فصل به اوج خود می‌رسد و بر زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد.
افسردگی فصلی چیست؟
دکتر شمس بیان می‌کند که افسردگی فصلی نوعی اختلال است. فرد در دیگر زمان‌های سال شرایط عادی دارد، اما در فصلی خاص، احساس اضطراب و افسردگی می‌کند. تابش نور خورشید و ساعت بیولوژیکی بدن، ترشح هورمون‌ها را تنظیم می‌کند. این عوامل بر خلق و خو و خواب تأثیر می‌گذارند. افرادی که با تغییر فصل دچار افسردگی می‌شوند، با دریافت نور بیشتر، زودتر از تنگی خلق رهایی پیدا می‌کنند.
آمار و شیوع تغییرات خلق و خو در کشور
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید که با شروع فصل پاییز و سرد شدن هوا، خلق ۱۱ درصد از عموم مردم کاهش پیدا می‌کند. او تأکید می‌کند که تمامی افرادی که دچار افسردگی فصلی می‌شوند، لزوماً به اختلال افسردگی دائم مبتلا نیستند. درصد کمی از افرادی که با تغییر فصل دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند، ممکن است به درمان‌های مداخله‌ای نیاز پیدا کنند.
تغییرات خلق و خو در پاییز
دکتر شمس توضیح می‌دهد که اختلال عاطفی یا افسردگی فصلی، افراد را به شکل‌های متفاوتی تحت تأثیر قرار می‌دهد. احتمال تغییر خلق در فصل بهار نیز وجود دارد. اما بروز افسردگی با شروع فصل پاییز به مراتب بیشتر از بهار است. او اشاره می‌کند که شیدایی یا مانیا، حالتی از اختلال خلق است که همزمان با فصل بهار آغاز می‌شود. در این حالت، انرژی فرد بسیار زیاد می‌شود.
این اختلال با تظاهراتی همانند نشاط‌زدگی، تحریک‌پذیری و فعالیت بیش از حد خود را نشان می‌دهد. خلق بالا به صورت شادی، خوش‌بینی افراطی و بی‌قراری حرکتی نیز از علائم آن است. همچنین، اشکال در تمرکز و برنامه‌ریزی‌های بلندپروازانه نیز دیده می‌شود. در مبتلایان به بیماری دوقطبی، علائم مانیا و شیدایی با شروع فصل بهار و اختلال افسردگی در فصل پاییز عود می‌کند.
علائم و نشانه‌های افسردگی چیست؟
علائم و نشانه‌های افسردگی فصلی شباهت زیادی به اختلال افسردگی دائم دارد. کاهش انرژی، تغییرات محسوس در میزان خواب، میل جنسی، توجه و تمرکز و تغییر در میزان اشتها، نشانه‌های افسردگی هستند. تنها فاکتوری که افسردگی فصلی را از سایر اختلالات روانی و افسردگی‌ها متمایز می‌کند، زمان بروز آن است. این اختلال در بازه زمانی خاصی از سال عود می‌کند.
درمان به موقع افسردگی
دکتر شمس خاطرنشان می‌کند که احتمال بروز تمامی بیماری‌ها و اختلالات روان تقریباً یکسان است. برای مثال، بیشترین سن بروز افسردگی بین ۳۰ تا ۴۰ سال است. اختلال دوقطبی یا بروز شیدایی در ۲۰ تا ۲۵ ساله‌ها بیشتر رخ می‌دهد. او تأکید می‌کند که انواع بیماری‌ها، از جمله اختلالات روان، تاریخ شروع دقیق یا سن خاصی ندارند. حتی ممکن است فردی در سن بالای ۵۰ یا کمتر از ۲۰ سال به افسردگی یا افسردگی فصلی مبتلا شود.
او بر اهمیت درمان انواع افسردگی‌ها تأکید می‌کند. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود و درمان‌ها پیش از شدت گرفتن علائم آغاز شوند، روند درمان تا حدود زیادی از بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند. دکتر شمس استفاده از درمان‌های دارویی، غیر دارویی و مشاوره را از جمله روش‌های درمان افسردگی فصلی می‌داند.
درمان این اختلال با کمک نوردرمانی، دارو و روش‌های روانپزشکی انجام می‌گیرد. اگر فرد به اختلال دوقطبی مبتلا باشد، باید به پزشک خود اطلاع دهد؛ زیرا این موضوع برای زمان تجویز نوردرمانی و دیگر دارو‌های ضدافسردگی اهمیت زیادی دارد. درمان با دارو‌های ضدافسردگی برای برخی از بیماران مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، به‌ویژه اگر علائم شدید باشند، بسیار مؤثر است.
منبع: مهر
source