سقوط به داخل چاه، فاجعه‌ای آنی و مرگبار

به گزارش شفقنا از  ایرنا، خطر سقوط به داخل چاه یکی از وحشتناک‌ترین حوادثی است که می‌تواند برای هر فردی، به ویژه کودکان، رخ دهد. این حادثه اغلب به دلیل نبود پوشش ایمن، بی‌توجهی یا عدم آگاهی از وجود چاه اتفاق می‌افتد و می‌تواند در کسری از ثانیه منجر به فاجعه شود.

یکی از انواع چاه‌های خطرناک چاه‌های آب است که این چاه‌ها (چه پرآب و چه خشک) از متداول‌ترین مکان‌های سقوط هستند و ممکن است در باغ‌ها، مزارع، حیاط‌های قدیمی یا حتی معابر عمومی قرار داشته باشند.

در رده بعدی چاه‌های فاضلاب است که علاوه بر خطر غرق شدن، خطر مواجهه با گازهای سمی (مانند سولفید هیدروژن) و باکتری‌های بیماری‌زا را نیز دارد.

چاه‌های اکتشافی و معادن مورد سوم است که اگرچه نسبت به دو مورد قبل خطر کمتری دارند اما این چاه‌ها معمولاً بسیار عمیق هستند و ممکن است به صورت غیرایمن رها شده باشند.

در آخر هم می توان از چاه‌های در دست حفاری نام برد که هنوز پوشش مناسبی ندارند.

علل اصلی سقوط در چاه چیست؟

یکی از دلایل سقوط در چاه پوشش ضعیف یا نامناسب است. مانند استفاده از پوشش‌های سست، فرسوده یا سبک (مانند نئوپان یا ورق‌های پلاستیکی) که تحمل وزن یک فرد، حتی کودک، را ندارند و عدم حصارکشی و نبودن حفاظ یا نرده در اطراف چاه به ویژه در مناطق تاریک یا شلوغ.

بی‌توجهی و عدم آگاهی و راه رفتن در مناطق ناشناخته بدون توجه به محیط اطراف و نیز شرایط جوی همچون بارندگی شدید و سیلاب که باعث جابجایی پوشش چاه می‌شود از دیگر عوامل این رخداد تلخ است.

اما نکته قابل توجه بازی کودکان در نزدیکی چاه است. کودکان به دلیل کنجکاوی و عدم درک خطر، ممکن است به سمت چاه جذب شوند.

خطرات و پیامدهای سقوط در چاه

یکی از مخاطرات سقوط در چاه ضربه فیزیکی و برخورد با دیواره‌های چاه یا سقوط روی اشیای تیز در کف آن است که می‌تواند باعث شکستگی استخوان‌ها، ضرب‌دیدگی شدید و آسیب‌های داخلی شود.

خفگی و غرق شدن در چاه‌های پر از آب و حتی چاه‌هایی با آب کم که فرد در آن گرفتار می شود و نمی تواند خود را نجات دهد از دیگر مخاطرات سقوط در چاه است.

کمبود اکسیژن و مسمومیت با گازها علل مرگ در چاه

در چاه‌های فاضلاب و برخی چاه‌های قدیمی، تجمع گازهای سمی مانند متان یا سولفید هیدروژن می‌تواند در عرض چند ثانیه باعث بیهوشی و مرگ شود.

از طرف دیگر سرمازدگی دمای آب در اعماق چاه معمولاً بسیار پایین است و همین امر می‌تواند منجر به کاهش سریع دمای بدن و از دست دادن هوشیاری شود.

از لحاظ روحی نیز فرد حادثه دیده و اطرافیان وی، ممکن است تا مدت‌ها دچار اضطراب، کابوس و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند.

چطور می‌توان اقدامات فوری و برای حادثه دیدگان انجام داد؟

طبق گفته کارشناس اورژانس اصفهان اگر شاهد سقوط فردی در چاه بودید ابتدای به امر باید آرامش خود را حفظ کنید زیرا وحشت زدگی فقط وضعیت را بدتر می‌کند. سپس بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) و آتش‌نشانی (۱۲۵) تماس بگیرد و موقعیت دقیق، نوع چاه و اطلاعاتی که از فرد حادثه دیده دارید را گزارش دهید و البته هرگز به تنهایی برای نجات اقدام نکنید و به چاه نزدیک نشوید زیرا ممکن است پوشش چاه ضعیف باشد و موجب سقوط نفر دوم شود.

عباس عابدی گفت: سپس از فاصله ایمن با فرد صحبت کنید تا او را آرام نگه دارید و از شرایطش مطلع شوید، همچنین درصورت فراهم بودن شرایط با یک پنکه یا وسیله‌ای دیگر سعی کنید هوای تازه به داخل چاه بفرستید تا از مسمومیت با گاز جلوگیری شود.

چگونه از سقوط افراد به چاه پیشگیری کنیم؟

چاه‌ها باید پوشش ایمن و محکم داشته باشند و از درپوش‌های بتنی یا فلزی سنگین و قفل‌دار برای آن‌ها استفاده شود. استفاده از پوشش‌های موقتی و سبک برای پوشاندن چاه ایمن نیست. اطراف چاه باید حصار کشی، علامت‌گذاری و با نرده‌های محکم محصور شود. نصب تابلوهای هشدار دهنده و بررسی پوشش و ساختار چاه به طور منظم از جمله دیگر موارد احتیاطی است.

یک راه حل دیگر، پر کردن چاه‌های متروکه است. اگر از چاهی دیگر استفاده نمی‌شود، بهتر است به طور کامل و ایمن با مصالح مناسب پر شود.

در این راستا سخنگوی سازمان آتش‌نشانی اصفهان در گفت‌وگو با ایرنا با بیان اینکه ماهانه یک یا چند حادثه ناشی از سقوط در چاه ثبت می‌شود، گفت: سقوط در چاه یا حوادث مرتبط با آن تقریباً در هر ماه به وقوع می‌پیوندد که این آمار در فصل بهار و پاییز افزایش می‌یابد.

محمد شریعتی ادامه داد: سقوط افراد به دلیل فقدان حفاظ یا بی‌احتیاطی، سقوط اجسام و تجهیزات به داخل چاه، به‌ویژه برای کارگران چاه‌کن (مقنی‌ها) گزارش شده است.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان تصریح کرد: خطر بعدی و خاموش، گازهای سمی درون چاه است که می‌تواند سبب مسمومیت شدید، خفگی، مرگ و حتی انفجار شود.

وی با اشاره اینکه، پنج گاز کشنده و شایع در چاه‌ها در کمین است، گفت: آمونیاک (NH3) گازی سبک‌تر از هوا، بی‌رنگ و با بوی تند است که حتی مقدار کمی از آن در محیط بسته در زمان کوتاهی سبب مرگ می‌شود.

شریعتی افزود: سولفوره (H2S) گازی بسیار سمی و کشنده با بوی تند که به سرعت حس بویایی را از کار می‌اندازد، به شدت دستگاه تنفسی را تحریک کرده و در مدت کوتاهی باعث مرگ می‌شود.

وی متان (CH4) را از دیگر گازهای خطرناک برشمرد و گفت: این گاز، گازی بی‌رنگ و بی‌بو است که علاوه بر خطر مسمومیت، خاصیت انفجاری بسیار بالایی دارد و علت بسیاری از انفجارهای درون چاه‌ها است.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان ادامه داد: دی‌اکسید کربن (CO2) نیز گازی بی‌رنگ و بی‌بو و سنگین‌تر از هوا است که در کف چاه‌ها جمع می‌شود. این گاز باعث افزایش سرعت تنفس و کاهش اکسیژن خون شده و ظرف چند دقیقه جان موجود زنده را می‌گیرد.

وی بیان کرد: مونوکسید کربن (CO) از شناخته‌شده‌ترین و خطرناک‌ترین گازهای مرگ‌بار است که علاوه بر چاه‌ها، در اثر نقص وسایل گازسوز نیز منتشر شده و موجب «مرگ خاموش» می شود.

شریعتی با تأکید بر اینکه ورود به چاه بدون تجهیزات تخصصی بسیار خطرناک و در واقع مرگ آفرین است، از شهروندان خواست نهایت احتیاط را در این زمینه داشته باشند.

هشدار سازمان آتش‌نشانی اصفهان درباره خطر چاه‌های متروکه پس از نجات معجزه‌آسای یک شهروند

سخنگوی این سازمان با اعلام نجات یک مرد ۴۲ ساله از چاه متروکه ای در اصفهان، هشدار جدی در مورد خطرات چاه‌های قدیمی و رها شده در سطح شهر و حومه را تکرار کرد.

به گفته وی، این حادثه هفته گذشته در یکی از منازل متروکه رخ داد که در اثر ریزش ناگهانی دهانه چاه، فرد مذکور به درون آن سقوط کرد و نیروهای آتش‌نشانی پس از سه ساعت عملیات نجات، این فرد را به طور معجزه‌آسایی سالم از چاه خارج کردند.

شریعتی با بیان اینکه چاه‌های متروکه «یکی از خطرناک‌ترین نقاط شهری» است، اظهار داشت: بسیاری از خانه‌ها، زمین‌های رها شده، ساختمان‌های نیمه‌کاره و حتی باغ‌ها دارای چاه‌هایی با دهانه‌های پوسیده و ترک خورده یا بدون پوشش ایمن هستند که می‌توانند بسیار خطرآفرین باشند.

وی گفت: در صورت مشاهده هرگونه سقوط یا تهدید در این مکان‌ها، باید بلافاصله با سامانه ۱۲۵ تماس گرفته و محیط اطراف را تا رسیدن نیروهای امدادی ایمن و از نزدیک شدن دیگران جلوگیری کنید.

سخنگوی سازمان آتش نشانی اصفهان، همچنین از خانواده‌ها خواست تا به کودکان خود آموزش دهند که در خانه‌های متروکه یا زمین‌های رها شده بازی نکنند و در صورت مشاهده دهانه باز چاه یا فرورفتگی در زمین، بلافاصله به بزرگترها اطلاع دهند.

وی با اشاره به مشاهده نشست زمین و فرورفتگی در اطراف این چاه‌ها، از شهروندان خواست از نزدیک شدن، عبور و پارک خودرو در این محل‌ها خودداری و موارد مشکوک را به کارشناسان سامانه ۱۲۵ گزارش کنند.

در استان اصفهان حدود ۲۱ هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که بالای ۱۰ هزار حلقه آن غیرفعال و متروکه و دارای خطر هستند.