نفس جنگل های هیرکانی به شماره افتاد

به گزارش شفقنا از ایرنا، جنگل های هیرکانی غرب مازندران در طی یک هفته گذشته در چندین نوبت دچار آتش سوزی شد که با مهار نیروهای امدادی و مردمی مهار شد.

گرمای هوا از یک سو و صعب‌العبور بودن منطقه و همچنین انباشت برگ و لاشه درختان خشک شده این‌ نگرانی را در بین مردم و مسولان ایجاد کرده است که آتش دوباره شعله ورد شود که متاسفانه نیز همین شد که در تازه ترین مورد، عرصه های جنگلی روستای الیت مرزن آباد از توابع شه ستان چالوس پس از اطفا دوباره شعله شده و گسترش دامنه آتش سوزی در این عرصه، نگرانی مردم، مسوولان و دوستداران محیط زیست را به همراه داشته است.

جنگل‌های هیرکانی یا خزری

جنگل‌های ناحیه رویشی هیرکانی همچون نوار سبزی، حاشیه جنوبی دریای خزر و نیمرخ شمالی رشته کوه البرز را می‌پوشاند. مساحت جنگل‌های این منطقه از آستارا در استان گیلان تا گلیداغی در استان گلستان گسترش دارد. این منطقه اکولوژیکی به خاطر حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد، گونه‌های گیاهی زیادی را در خود جای داده به نحوی که بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ، چهار گونه سوزنی برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسایی شده که گیلاس وحشی، آزاد، ملج، راش، ممرز، بلوط، افرا، توسکا، بادام کوهی، سرخدار، نمدار، بلندمازو، افرا، شمشاد، سپید پلت، شاه بلوط، زربین، انجیلی، لرک، زبان گنجشک، لیلکی، شب خسب و نارون از گونه‌های مهم آن هستند.

جنگل‌های این منطقه به صورت نسلی دست‌نخورده و سالم، کمربندی از درختان خزان‌کننده دوران سوم زمین‌شناسی را تشکیل می‌دهند. این جنگل‌ها که از آن به نام‌های جنگل‌های مرطوب و یا خزری یاد می‌شود دارای ارزش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی بالایی است که در زمره میراث طبیعی جهانی محسوب می شود.

استان مازندران دارای بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی است که معادل ۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال کشور می‌باشد، در حالی که ۲ استان دیگر گلستان و گیلان فقط ۴۷ درصد از وسعت جنگلی شمال کشور را در اختیار دارند. این نسبت در ثبت جنگل‌های هیرکانی نیز حفظ شده است به طوری که از ۱۲ لکه جغرافیایی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو ۶ لکه مربوط به مازندران است.

وقوع آتش سوزی‌های پی در پی و گسترده از یک سو و صعب‌العبور بودن مناطق و کمبود تجهیزات اطفای حریق نیز باعث شده بخشی زیادی از این ذخیرگاه مهم به علت آتش سوزی از بین برود و خسارت جبران ناپذیری را به بار بیاورد.

افزایش تدریجی دمای هوا که از چند روز گذشته در مازندران آغاز شده و تداوم هوای صاف و آفتابی از یک سو و وقوع آتش سوزی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی غرب مازندران در چند روز گذشته، این نگرانی را در بین دوستداران طبیعت ایجاد کرده است که جنگل های هیرکانی این خطه از شمال کشورمان به علت بی توجهی برخی افراد دوباره دچار آتش سوزی شود.

در پی افزایش دما در چند روز گذشته، عرصه‌های جنگلی و مرتعی غرب مازندران در چندین نوبت دچار آتش سوزی شد که برخی از آنها با اعزام نیروهای حفاطتی اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران – نوشهر و همچنین نیروهای مردمی اکنون مهار شده و برخی دیگر نیز با اعزام نیروهای جدید در حال عملیات اطفای حریق هستند.

افزایش دما و تداوم آن در چند روز آینده از یک سو و خشکی برگ درختان و حضور مسافران و گردشگران در عرصه‌های مرتعی و جنگلی غرب مازندران از سویی دیگر باعث شده است تا زنگ خطر گسترش دامنه آتش سوزی‌ها در جنگل‌های هیرکانی این منطقه از شمال کشورمان بصدا درآید.

در چند روز گذشته بخشی از جنگل‌های “الیت” از توابع بخش مرزن آباد چالوس دچار حریق شده بود که با تلاش نیروهای امدادی اطفا شد اما گرمی هوا و وزش باد دوباره این آتش شعله ور کرد که با اعزام نیروهای حفاظتی اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران – نوشهر به همراه تجهیزات مورد نیاز، این آتش سوزی در نهایت کنترل و مهار شد.

مسیر پنج‌ساعته و صخره‌ای آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت بخش مرزن‌آباد از توابع چالوس، کار عملیات مهار آتش سوزی را با مشکل مواجه کرده بود که در نهایت مهار شد اما صعبالعبیور بودن منطقه و خشکی برگ درختان و لاشه درختان خشک دوباره آتش در این منطقه را شعله ورد کرد.

گسترش دامنه آتش سوزی در جنگل های الیت چالوس

معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در روستای “الیت” بخش مرزن آباد از توابع شهرستان چالوس، این وضعیت را نگران‌کننده توصیف کرد و با بیان اینکه این منطقه حدود ۲ هفته درگیر آتش‌سوزی است و متأسفانه در این فصل آتش‌سوزی‌های طبیعی تا حدی رخ می‌دهد، گغت که اکنون شدت آتش‌ها بسیار بیشتر از حد معمول است. هر بار آتش خاموش می‌شود ولی به دلیل وزش باد گرم، شعله‌ها دوباره گسترده‌تر می شود و بخش وسیعی از جنگل را درگیر کرده است.

هادی کیادلیری با قدردانی از حضور مردم محلی و نیروهای محیط‌بانی و جنگل‌بانی، خاطرنشان کرد: منطقه بسیار صعب‌العبور است و نیروهای زمینی قادر نیستند به‌تنهایی آتش را مهار کنند و بدون کمک بالگردهای امدادی، کنترل این آتش‌سوزی امکان‌پذیر نیست.

وی خاطرنشان کرد: وضعیت فعلی مساعد نیست و باید هر چه سریعتر اقدام کرد و پیش‌بینی هواشناسی نشان می‌دهد در روزهای آینده بارندگی نخواهیم داشت و بادهای گرم ادامه دارد، بنابراین بدون حضور بالگردها ممکن است شرایط بدتر شود.

خطر در کمین گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری

این مقام مسئول در مورد ارزیابی خسارات، گفت: در حال حاضر برآورد دقیق خسارت امکان پذیر نیست، ولی می‌دانیم گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری زیادی در این منطقه وجود دارد. در ارتفاعات بالا گونه‌هایی نظیر بلوط آوری با عمر ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال دیده می‌شود که بسیار ارزشمند است.

کیادلیری افزود:‌ پوشش گیاهی و جانوری این ناحیه بسیار متنوع بوده و در حال حاضر، اولویت اصلی مهار آتش است و نجات گونه‌های جانوری بستگی به کنترل سریع آتش دارد.

هشدار تداوم‌ آتش‌سوزی در جنگل‌های غرب مازندران

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر در چند روز گذشته نسبت به شعله‌ور شدن دوباره آتش در عرصه‌های جنگلی و مرتعی این خطه غربی از شمال کشورمان هشدار داده بود.

مهرداد خزایی‌پول در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به گرمای اخیر و کاهش رطوبت هوا گفت: افزایش دما و خشکی پوشش گیاهی، احتمال بروز آتش‌سوزی دوباره و همچنین گسترش دامنه نفوذ آن را در جنگل‌ها و مراتع را افزایش داده است.

وی با بیان اینکه نیروهای حفاظتی منابع طبیعی در آماده‌باش کامل قرار دارند، خاطرنشان کرد: در چند روز گذشته، چند فقره آتش‌سوزی سطحی در مناطق “الیت”، مرزن‌آباد و کلاردشت به وقوع پیوست که با حضور به‌موقع نیروهای حفاظتی، مردمی و امدادی، این آتش سوزی ها اکنون مهار شده است.

مدیرکل منابع طبیعی از شهروندان و گردشگران خواست از روشن کردن آتش در عرصه‌های جنگلی و مرتعی خودداری کنند و در صورت مشاهده دود یا حریق، موضوع را از طریق تمای با شماره‌های تلفن ها ۱۵۰۴ یا ۱۳۹ کد امداد جنگل اطلاع دهند تا در کمترین زمان رسبدگی شود.

خزایی پول همچنین اوایل هفته گذشته با صدور اطلاعیه ای به روسای ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری، فرماندهان یگان حفاظت ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان‌ها و همچنین مسوولان واحدهای منابع طبیعی و آبخیزداری و گروه‌های گشت و سرکشی منابع طبیعی با اشاره به هشدار جوی صادره از سوی اداره‌کل هواشناسی مازندران مبنی بر افزایش محسوس دما و کاهش رطوبت هوا، از گروه‌های گشت و سرکشی ادارات شهرستان‌ها خواست به‌ صورت مستمر از حوزه‌های استحفاظی خود بازدید کنند و نسبت به صدور هشدارهای لازم جهت آگاهی‌بخشی به مردم و پیشگیری از بروز حریق احتمالی اقدام کنند.

خزایی پول اظهار داشت: مقتضی است از ظرفیت شوراها، دهیاران، نیروهای بسیج، نیروی انتظامی، همیاران طبیعت و سازمان‌های مردم‌نهاد در اجرای این ماموریت بهره‌گیری لازم به‌عمل آید.

وی از نقش مؤثر و ارزشمند اصحاب رسانه، خبرنگاران، فعالان شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های خبری در پوشش اطلاع‌رسانی‌های مرتبط با هشدارهای منابع طبیعی در زمینه پیشگیری از آتش‌سوزی در جنگل‌ها، قدردانی کرد.

خشکی پوشش گیاهی عامل آتش سوزی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی

وی افزود: خشکی پوشش گیاهی زمینه‌ساز بروز آتش‌سوزی‌هادر جنگل‌ها و مراتع می‌شود و به همین دلیل تمامی نیروهای حفاظتی و گشت‌های منابع طبیعی در آماده‌باش کامل هستند تا در صورت بروز هرگونه حادثه، اقدامات پیشگیرانه و عملیاتی به‌سرعت انجام شود.

این مقام مسئول خاطر نشان کرد: امسال به علت افزایش دما همراه با کاهش رطوبت و خشک شدن سطح خاک و پوشش گیاهی، احتمال آتش سوزی در عرصه های جنگلی این خطه غربی استان افزایش یافته است.

خزایی پول گفت: متاسفانه بسیاری از آتش‌سوزی‌ها ناشی از بی‌احتیاطی گردشگران، کشاورزان و رهگذران از جمله روشن کردن آتش در حاشیه جنگل‌ها، رهاسازی زباله‌های قابل اشتعال و یا سوزاندن بقایای کشاورزی بوده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر در ادامه ضمن درخواست همکاری از عموم مردم، گفت:از مسافران و طبیعت‌گردان تقاضا داریم در شرایط فعلی، از روشن کردن هرگونه آتش به‌ویژه در مناطق جنگلی و مرتعی جداً خودداری کنند. هرگونه بی‌توجهی می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست و منابع ملی وارد کند.

خزایی پول همچنین تاکید کرد:در صورت مشاهده دود، شعله یا هرگونه نشانه‌ای از آتش‌سوزی، شهروندان می‌توانند با شماره‌ تلفن‌های ۱۵۰۴ یا ۱۳۹ (کد امداد جنگل) تماس بگیرند و موضوع را بدون فوت وقت گزارش دهند. همکاری مردم در این زمینه، ضامن حفظ امنیت و سلامت طبیعت منطقه است.

این مسوول از مردم بومی و مسافران خواست با رعایت توصیه‌های ایمنی، در حفاظت از سرمایه‌های طبیعی کشور مشارکت فعال داشته باشند.

انسان مهم ترین عامل‌آتش سوزی در عرصه های جنگلی

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر با اعلام اینکه انسان مهم‌ترین عامل آتش سوزی در جنگل‌های هیرکانی است، گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون چندین مورد آتش سوزی در جنگل‌های غرب مازندران رخ داد که شکارچیان، دامداران و مسافران در روشن کردن آتش نقش بسزایی داشتند.

مهرداد خزایی پول در ارتباط با وضعیت تجهیزات اطفاء حریق در حوزه منابع طبیعی غرب مازندران، اظهار کرد: با توجه به صعب‌العبور بودن منطقه، نیازمند تجهیزات انفرادی بیشتری هستیم.

وی با بیان اینکه ماشین آلات آتش نشانی برای مناطق صعب العبور کاربرد ندارد، افزود: بالگرد نیز برای مناطق شیبدار کاربرد ندارد به غیر از مکان هایی که بالگرد امکان پرواز داشته باشد، می‌توان از امکانات مدرن استفاده کرد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر با اشاره به اینکه بیشترین کسانی که در اطفاء حریق به ما کمک می‌کنند افراد محلی منطقه، نیروهای بسیجی، سازمان‌های مردم نهاد، کوهنوردان و دامداران هستند، بیان کرد: دستگاه‌های دولتی مانند بخشداران، دهیاران، شوراها، هلال احمر و شهرداری‌ها نیز در اطفاء حریق کمک می‌کنند.

خزایی پول گفت: بحث فرهنگ سازی و خاموش کردن آتش بعد از ترک محل و امتناع از روشن کردن آتش در جنگل در رسانه ها و فضای مجازی بسیار می تواند اثرگذار باشد و لازم است به طور مستمر به این موضوع پرداخته شود.

تغییر اقلیم عامل وقوع‌آتش سوزی در جنگل های هیرکانی

وی با اشاره به تاثیر تغییر قلیم در آتش سوزی جنگل‌های هیرکانی، بیان کرد: تغییر اقلیم تاثیر زیادی در خشک شدن جنگل و آتش سوزی دارد به طور مثال یک ماه اخیر با افزایش دمای هوا مواجه بوده ایم در نتیجه همه برگ‌ها و چوب‌ها خشک شدند و چندین مورد آتش‌سوزی در مراتع اتفاق افتاد.

وی ادامه داد: از آنجاییکه علوفه‌ها خشک شده‌اند به محض آتش سوزی قابل کنترل نیستند و شعله آتش به سرعت پیش می‌رود.

درخواست اعزام بالگرد برای مهار آتش‌سوزی در عرصه های جنگلی الیت مرزن آباد

فرماندار چالوس گفت: هماهنگی‌های لازم با استانداری و سطوح کشوری برای اعزام بالگردهای اطفای حریق به منطقه صعب‌العبور روستای “الیت” مرزن آباد از توابع این شهرستان انجام شده است تا عملیات مهار آتش با سرعت بیشتری پیش برود.
یحیی یوسف‌پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از هماهنگی برای اعزام بالگردهای اطفای حریق برای مهار آتش‌سوزی دوباره شعله‌ور شده در منطقه وشتاز الیت خبر داد.
وی با اشاره به شرایط دشوار ارتفاعات و صعب‌العبور بودن منطقه گفت: در برخی نقاط شیب‌ها به ۱۰۰ درصد می‌رسد و دسترسی نیروی انسانی با دشواری زیادی همراه است، بنابراین هماهنگی‌های لازم با استانداری و سطوح کشوری انجام شد تا بالگردها هر چه سریع‌تر به محل برسند و عملیات مهار از بالا با همکاری نیروهای انسانی آغاز شود.
وی افزود: از صبح امروز چندین گروه عملیاتی به منطقه اعزام شده‌اند و دستگاه‌های امدادی و نیروهای بومی و محلی در حال تلاش برای کنترل آتش هستند و با ورود بالگردها، عملیات آبپاشی از بالا نیز آغاز می‌شود و انتظار داریم سرعت مهار آتش به‌طور قابل توجهی افزایش یابد.
وی ادامه داد: مدیریت بحران شهرستان، منابع طبیعی، محیط‌زیست و نیروهای محلی با تقسیم وظایف مشخص، تمام توان خود را برای کنترل حریق به کار گرفته‌اند و امیدواریم با همکاری همه بخش‌ها، این آتش‌سوزی هر چه سریع‌تر مهار شود.

مازندران دارای ۲ حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری یکی در ساری مرکز این استان و دیگری نیز در نوشهر غرب مازندران است.

حوزهٔ اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران ـ نوشهر با وسعتی بیش از ۶۶۰ هزار هکتار جنگل، مرتع و سواحل معادل ۲۸ درصد از مساحت مازندران را در بر دارد. شهرستان های نور، نوشهر، چالوس، عباس آباد، تنکابن، رامسر و کلاردشت از نظر حوزه منابع طبیعی زیر پوشش حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران – نوشهر هستند.