استفاده از فناوری واکسن‌های کرونا برای کاهش معلولیت ناشی از گزیدگی مار

به گزارش شفقنا؛ وبگاه روزنامه الشرق الاوسط نوشت: «به گفته پژوهشگران دانشگاه ریدینگ بریتانیا، فناوری mRNA که در دوران همه‌گیری کرونا شهرت یافت، می‌تواند پایه درمانی تازه‌ای باشد که از تخریب بافت عضلانی جلوگیری کرده و پیامدهای بلندمدت گزیدگی را کاهش دهد؛ حتی در شرایطی که فرد درمان سنتی ضدسم را دریافت کرده باشد. این مطالعه ابتدا بر سم مار تیرسیوبیلو (Bothrops asper) متمرکز شده است؛ یکی از خطرناک‌ترین گونه‌های آمریکای مرکزی و جنوبی».

پژوهشگران امیدوارند این قدم نخست به ایجاد یک پلتفرم درمانی گسترده‌تر منجر شود که توان مقابله با انواع گوناگون سم مار را داشته باشد.

ساگثی ویابوری، استاد داروشناسی قلب و سموم در دانشگاه ریدینگ، توضیح داد که تیم تحقیقاتی مولکول‌های «mRNA» را به‌گونه‌ای طراحی کرده که بدن پس از دریافت آنها، پادتن‌هایی علیه یک جزء سمی خاص در سم مار تولید کند. این مولکول‌ها در «نانوذرات چربی» بسته‌بندی شده‌اند تا ورودشان به سلول‌ها آسان شود. آزمایش‌ها نشان می‌دهد این سلول‌ها پس از دریافت mRNA توانسته‌اند پادتن‌هایی بسازند که در برابر سم، محافظت واقعی ایجاد می‌کند.

به گفته ویابوری، تزریق این ترکیب در موش‌ها، دو روز پیش از در معرض قرارگرفتن با سم، توانسته آسیب عضلانی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد؛ گامی مهم که امکان محافظت پیشگیرانه از انسان را در آینده مطرح می‌کند. او افزود که این پادتن‌ها می‌توانند با سم‌های مشابه در گونه‌های دیگر مار نیز درگیر شوند. تیم پژوهشی همچنین درصدد توسعه «مخلوطی» از مولکول‌های mRNA است که در برابر چندین نوع سم، حفاظت هم‌زمان ایجاد کند.

آندریاس لاوستسن، استاد زیست‌فناوری و پزشکی زیستی در دانشگاه فنی دانمارک نیز معتقد است این فناوری می‌تواند در حوزه‌های دیگر — مانند موارد خاصی از عفونت‌های باکتریایی که آسیب تجمعی ایجاد می‌کنند — نیز کاربرد داشته باشد.

نتایج آزمایش‌ها روی سلول‌های عضلانی انسان نشان داده که این درمان اثر سموم منفرد و همچنین ترکیب کامل سم را طی ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از تزریق mRNA کاهش می‌دهد. در موش‌ها نیز یک دوز از این درمان توانسته تا ۴۸ ساعت پیش از تماس با سم، از بافت عضلانی محافظت کرده و میزان شاخص‌های زیستی آسیب عضلانی از جمله «کراتین کیناز» و «لاکتات دهیدروژناز» را کاهش دهد.

با وجود این یافته‌ها، پژوهشگران هشدار می‌دهند که مسیر توسعه این درمان هنوز طولانی است. تشکیل پادتن در بدن به چند ساعت زمان نیاز دارد، و نگهداری این نوع داروها در مناطق دورافتاده که فاقد تجهیزات سرمایشی هستند دشوار است. همچنین نسخه کنونی تنها یک سم را هدف قرار می‌دهد.

با این حال، ویابوری تأکید می‌کند که ظرفیت این روش برای کاهش ناتوانی‌های ناشی از گزیدگی مار «بسیار چشمگیر» است و پیشرفت‌های فناوری mRNA می‌تواند تحولی جدی در یکی از «کم‌توجه‌ترین معضلات بهداشت جهانی» ایجاد کند.