علی صیاد شیرازی کیست؟/ از فرماندهی در جنگ تا شهادت

اقتصاد۲۴- علی صیاد شیرازی، یکی از شخصیت‌های مهم تاریخ نظامی ایران، در دوران جنگ ایران و عراق و همچنین در تحولات پس از انقلاب اسلامی نقش شایان‌توجهی بازی کرد. او با شجاعت، تدبیر و وفاداری به اصول انقلاب اسلامی، در درازای سال‌های خدمت خود در ارتش جمهوری اسلامی ایران، همواره به دفاع از کشور و آرمان‌های انقلاب پرداخته و در بسیاری از عملیات‌های نظامی موفقیت‌های بزرگی به دست آورد. از دوران تحصیل و آغاز فعالیت‌های نظامی‌اش تا روزهای پایانی عمر، صیاد شیرازی همواره در خدمت به میهن گام برداشت و در نهایت جان خود را فدای این آرمان‌ها کرد. ترور او در سال ۱۳۷۸ به دست سازمان مجاهدین خلق، ضربه سنگینی به ارتش و مردم ایران وارد کرد. 

علی صیاد شیرازی کیست؟

علی صیاد شیرازی، یکی از چهره‌های شناخته‌شده و مهم تاریخ نظامی ایران، در ۲۳ خرداد ۱۳۲۳ در روستای کبودگنبد نزدیک مشهد چشم به جهان گشود. او که به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی شناخته می‌شود، در جریان جنگ ایران و عراق نقش کلیدی بازی کرد و در ۲۱ فروردین ۱۳۷۸، به دست عوامل سازمان مجاهدین خلق در تروری مسلحانه به شهادت رسید. زندگی و اقدامات او در دوران پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران سبب شد تا نامش به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ معاصر ایران ثبت شود.

تحصیلات و ورود به ارتش

صیاد شیرازی دوران تحصیل ابتدایی خود را در چندین شهر مختلف ایران گذراند و در سال ۱۳۴۰ برای ادامه تحصیل به تهران آمد. پس از دریافت دیپلم در سال ۱۳۴۲، در کنکور دانشکده افسری شرکت کرد و توانست در این دانشکده پذیرفته شود. او پس از گذراندن دوره‌های نظامی و تخصصی، در مهرماه ۱۳۴۶ به عنوان ستوان دوم وارد ارتش شد و به تدریج مسیر پیشرفت شغلی خود را آغاز کرد.

در سال ۱۳۵۰، او برای شرکت در دوره زبان انگلیسی به تهران منتقل شد و پس از تسلط کامل بر این زبان، به عنوان استاد زبان در ارتش مشغول به تدریس شد. زندگی شخصی او در این دوران نیز دستخوش تغییراتی مهم شد؛ علی صیاد شیرازی با دختر عموی خود، عفت شجاع، ازدواج کرد. این ازدواج با مخالفت حکومت پهلوی روبه‌رو شد، اما با تلاش و پیگیری‌های مستمر او، توانست نظر ارتش را تغییر دهد و این ازدواج انجام شد.

فعالیت‌های سیاسی و نظامی پیش از انقلاب

صیاد شیرازی در دوران تحصیل و خدمت نظامی خود، به‌طور غیرعلنی و به صورت پنهانی به فعالیت‌های مذهبی و سیاسی مشغول بود. او که نسبت به وضعیت حاکم در ایران در آن دوران ناخشنود بود، مخالفت‌های خود را با رژیم پهلوی آغاز کرد. باورهای مذهبی او یکی از دلایل مخالفتش با وضعیت ایران و دوران پهلوی بود. این مخالفت‌ها و نگاه انتقادی او به سیاست‌های حکومتی سبب شد که از سوی دستگاه‌های امنیتی حکومت پهلوی زیر نظر قرار گیرد. در این دوران، بسیاری از افراد با اعتقادات مشابه به او نیز تحت فشار و سرکوب قرار داشتند.  

بیشتر بخوانید: احمد مقربی کیست؟/از ستاد ارتش پهلوی تا چوبه دار

صیاد شیرازی پس از مدتی به دست نیروهای امنیتی دستگیر و به زندان افتاد. اما با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، او که هم‌زمان با این تحولات در زندان به سر می‌برد، پس از مدتی از زندان آزاد شد. آزادی او در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، آغاز دوره‌ای تازه در زندگی او بود که در آن به یکی از چهره‌های برجسته نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی تبدیل شد.

دوران پس از انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، علی صیاد شیرازی به یکی از شخصیت‌های مهم و شناخته‌شده نظامی تبدیل شد و با تکیه بر تجربه و توانمندی‌های خود، در دفاع از انقلاب و کشور، نقش مهمی بازی کرد. او که از پیش‌کسوتان و فرماندهان با تجربه ارتش بود، به سرعت به عنوان فرمانده عملیات شمال غرب کشور در کردستان منصوب شد. در این منطقه که شرایط پیچیده‌ای داشت، صیاد شیرازی توانست با تدبیر و شجاعت خود، به نیروهای انقلاب کمک کند تا در برابر تهدیدات مختلف از جمله گروه‌های ضد انقلاب مقاومت کنند.

در ادامه جنگ ایران و عراق، صیاد شیرازی همچنان یکی از فرماندهان برجسته ارتش جمهوری اسلامی بود و در عملیات‌های مختلفی که در درازای جنگ رخ داد، مشارکت داشت. یکی از مهم‌ترین اقدامات او در این دوران، هدایت عملیات‌های مهم و سرنوشت‌ساز مانند «فتح‌المبین» و «بیت‌المقدس» بود. این دو عملیات که در سال‌های اولیه جنگ انجام شدند، به‌عنوان نقاط عطف در تاریخ جنگ ایران و عراق شناخته می‌شوند و موفقیت‌های چشمگیری برای ایران به همراه داشتند. در هر دو عملیات، توان نظامی ایران به‌طور قابل توجهی نمایش داده شد و پیروزی‌های چشم‌گیری به دست آمد که به تثبیت مواضع ایران و آزادی مناطق اشغالی منجر شد. صیاد شیرازی با فرماندهی دقیق و موثر در این عملیات‌ها، نه تنها نقش کلیدی در پیروزی‌های نظامی داشت، بل‌که عزت و اقتدار ارتش ایران را در عرصه‌های گوناگون جنگ تحکیم کرد.

فرماندهی نیروی زمینی ارتش

پس از شهادت ولی‌الله فلاحی در مهر ۱۳۶۰، علی صیاد شیرازی به فرماندهی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی منصوب شد. این مسئولیت جدید، فرصتی را برای او فراهم کرد تا تجربه‌های نظامی و تدابیر جنگی خود را در سطح گسترده‌تری به کار گیرد. در این دوران، صیاد شیرازی با رهبری عملیات‌های بزرگی همچون «والفجر» و «خیبر»، نقش ویژه‌ای در دفاع از کشور بازی کرد. این عملیات‌ها که از مهم‌ترین و حساس‌ترین حملات جنگ ایران و عراق به‌شمار می‌روند، موفقیت‌های عظیمی را برای ایران به ارمغان آورد و روند جنگ را به‌نفع ایران تغییر داد.

یکی از دستاوردهای مهم دوران فرماندهی صیاد شیرازی، راه‌اندازی «قرارگاه حمزه سیدالشهداء» بود. این قرارگاه مشترک، که به همکاری ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران اختصاص داشت، به‌عنوان یک ساختار هماهنگ‌کننده برای نیروهای مختلف عمل می‌کرد. هدف از ایجاد این قرارگاه، افزایش هماهنگی و هم‌افزایی میان دو نیروی مهم نظامی کشور بود تا در میدان نبرد با دقت و کارآیی بیشتری عمل کنند. این ابتکار نظر به نیاز به یک‌پارچگی بیش‌تر در عملیات‌های مشترک و تقویت قدرت دفاعی کشور، به موفقیت‌های چشمگیری منتهی شد و به‌ویژه در برابر حملات گسترده دشمن، توانست نیروی ایران را مستحکم‌تر و توانمندتر کند.

ترور و شهادت صیاد شیرازی

در ۲۱ فروردین ۱۳۷۸، علی صیاد شیرازی در حالی که مقابل در منزلش در تهران ایستاده بود، به دست عوامل سازمان مجاهدین خلق ترور شد. این حادثه دلخراش که در برابر چشم خانواده‌اش رخ داد، ضایعه‌ای بزرگ برای کشور به‌شمار می‌رفت. زهره قائمی یکی از اعضای تراز اول سازمان مجاهدین خلق ایران و مسئول این ترور بود که دهم شهریورماه سال ۱۳۹۲ در جریان حمله گروهی به پادگان اشرف واقع در خاک عراق در سن ۴۹ سالگی همراه حدود ۷۰ نفر دیگر از اعضای این سازمان کشته شد.