کیک سنسور چیست و چطور کار می کند؟ + اجزا و کاربرد در خودروهای ایرانی

قطعا برایتان پیش آمده زمانی که دستانتان پر از وسایل مختلف است قصد دارید درب صندوق خودروی خود را باز کرده و وسایل مورد نظر را درون صندوق خودرو قرار دهید. در این مواقع مجبور هستید که وسایل خود را زمین گذاشته و پس از آن درب صندوق خودرو را باز کنید و پس از انجام این کار دوباره وسایل را از روی زمین برداشته و آن‌ها را داخل صندوق خودرو بگذارید. در چنین شرایطی است که کیک سنسور به یاری شخص می‌آید.

به زبان ساده، سنسور پا صندوق عقب سیستمی است که حرکت پا را در ناحیه زیر سپر تشخیص می‌دهد و با ارسال فرمان به واحد کنترل خودرو، باعث باز شدن یا بستن خودکار درِ صندوق عقب می‌شود. فناوری‌ای کوچک اما کاربردی که راحتی، ایمنی و لوکس بودن خودرو را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

اگر دوست دارید بدانید کیک سنسور دقیقا چگونه کار می‌کند، در چه خودروهایی وجود دارد و چه نکاتی در خرید یا استفاده از آن باید رعایت شوند، در ادامه همراه پرشین خودرو باشید تا با جزئیات و نکات جالب این فناوری هوشمند بیشتر آشنا شویم.

کیک سنسور چیست؟

برای حل مشکل بازکردن درب صندوق در زمانی که دست‌ها پر است، آپشنی برای خودروها تعبیه شده به نام سنسور پا یا Kick Sensor که تنها با یک حرکت بسیار ساده درب صندوق را باز می‌کند. اما محل قرارگیری کیک سنسور دقیقا کجاست؟ این سنسور در زیر سپر عقب خودرو قرار گرفته و شخص باید با بردن پای خود و کمی حرکت دادن به آن سنسور را فعال کند تا دستور باز شدن درب صندوق ارسال شود. با فعال شدن سنسور، درب صندوق خودرو باز شده و فرد می‌تواند بدون استفاده از دست درب صندوق را باز کند.

سنسور پا ابتدا در خودروهایی مورد استفاده قرار گرفت که به درب صندوق عقب برقی مجهز شده بودند. این آپشن رفاهی بسیار مورد استقبال قرار گرفت و رفته رفته بیشتر خودروسازان دنیا محصولات خود را به این آپشن مجهز کردند. استقبال از این سیستم به حدی بالا رفت که سنسور پا صندوق عقب در خودروهایی نیز که درب صندوق برقی نداشتند مورد استفاده قرار گرفت. البته در این خودروها تنها قفل درب صندوق باز شده و اگر جک‌های آن قدرت لازم را داشته باشند درب صندوق کامل باز خواهد شد، درغیر این صورت تنها قفل درب باز شده و شخص باید اقدام به بالا بردن درب صندوق کند.

بیشتر بخوانید: آپشن‌های کاربردی خودرو شاسی بلند

نحوه عملکرد کیک سنسور و اجزای آن

عملکرد کیک سنسور به طور کلی ساده به نظر می‌رسد، اما در پس‌زمینه آن یک سیستم پیچیده از حسگرها، مدارها و نرم‌افزارهای هوشمند وجود دارد که به دقت و سرعت عمل می‌کنند تا تجربه کاربری راحت و بی‌دغدغه‌ای را فراهم کنند. در این بخش، به اجزای سیستم کیک سنسور و نحوه عملکرد آن می‌پردازیم.

حسگر حرکت (Motion Sensor)

بنیاد کار کیک سنسور بر حسگر حرکت استوار است. این حسگر به طور معمول از فناوری‌های مختلفی مانند اینفرارد (Infrared) یا اولتراسونیک (Ultrasonic) استفاده می‌کند تا حرکت پا را در ناحیه زیر سپر تشخیص دهد. این حسگر قادر است حرکت پا را از سایر حرکات مانند حرکت دست یا دیگر اجسام متمایز کند.

سنسور فشار یا مگنتیک (Pressure/Magnetic Sensors)

در برخی مدل‌های پیشرفته‌تر، به جای فقط استفاده از حسگر حرکت، از سنسورهای فشار یا مغناطیسی نیز برای تشخیص دقیق‌تر موقعیت پا استفاده می‌شود. این سنسورها به دقت بیشتری محل قرار گرفتن پا را شناسایی کرده و از وقوع باز شدن غیرمنتظره درب صندوق جلوگیری می‌کنند.

واحد کنترل مرکزی (Central Control Unit)

تمام داده‌های دریافتی از حسگرها به یک واحد کنترل مرکزی ارسال می‌شود. این واحد مسئول پردازش اطلاعات است و بر اساس داده‌های دریافتی، تصمیم می‌گیرد که آیا باید درب صندوق عقب باز شود یا خیر. در این مرحله، سیستم می‌تواند دیگر سیگنال‌های امنیتی مانند سیستم ورود بدون کلید (Keyless Entry) را نیز بررسی کند تا از باز شدن درب در صورت عدم وجود ریموت جلوگیری شود.

سیستم الکتریکی و موتورها (Electrical Systems and Motors)

پس از پردازش اطلاعات، واحد کنترل مرکزی سیگنالی را به سیستم الکتریکی و موتوری صندوق ارسال می‌کند تا درب صندوق عقب به طور خودکار باز یا بسته شود. این موتورها به صورت برقی یا هیدرولیکی عمل می‌کنند و معمولا در خودروهای مدرن از سیستم‌های برقی استفاده می‌شود.

سیستم ارتباطی (Communication System)

در نهایت، کیک سنسور باید ارتباط خود را با سایر سیستم‌های خودرو مانند سیستم‌های امنیتی یا سیستم ورود بدون کلید حفظ کند. این ارتباط به طور معمول از طریق پروتکل‌های بی‌سیم مانند بلوتوث یا سیگنال‌های رادیویی انجام می‌شود. این قابلیت‌ها باعث می‌شوند که سنسور دقیقا تشخیص دهد که آیا فرد صاحب خودرو در نزدیکی است یا خیر که این مورد از نکات جالب کیک سنسور به شمار می‌رود.

انواع سنسور پا

هرچند در نگاه اول همه کیک سنسورها عملکرد مشابهی دارند، اما از نظر ساختار فنی، نوع نصب و سطح هوشمندی، به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند. شناخت این تفاوت‌ها به خریداران و حتی نصابان کمک می‌کند تا مناسب‌ترین گزینه را برای خودرو انتخاب کنند.

1. سنسور پا ساده (Basic Kick Sensor)

این مدل، ابتدایی‌ترین نوع سنسور پا صندوق عقب است که معمولا تنها از یک حسگر حرکتی تشکیل شده است. در این سیستم، با عبور دادن پا از زیر سپر، فرمان باز شدن درب صندوق به صورت مستقیم ارسال می‌شود. این نوع کیک سنسور بیشتر در خودروهایی با سیستم الکتریکی ساده یا در کیت‌های نصب افترمارکت (Aftermarket) استفاده می‌شود.

2. سنسور پا هوشمند (Smart Kick Sensor)

در نسخه‌های پیشرفته‌تر، سنسور علاوه بر تشخیص حرکت پا، به سیستم ورود بدون کلید (Keyless Entry) یا ECU خودرو متصل می‌شود. به این ترتیب، در صورتی که ریموت خودرو در نزدیکی باشد، کیک سنسور فعال می‌شود؛ در غیر این صورت، واکنشی نشان نمی‌دهد. این قابلیت از باز شدن ناخواسته صندوق جلوگیری کرده و امنیت خودرو را بالا می‌برد.

3. سنسور پا چندحسگری (Dual or Multi Sensor)

در خودروهای لوکس‌تر، سنسور پا صندوق عقب از دو یا چند حسگر مجزا بهره می‌برد تا دقت تشخیص حرکت افزایش یابد. این نوع سنسورها قادرند بین حرکات عادی و حرکات هدفمند پا تمایز قائل شوند و حتی در شرایط بارانی یا گل‌آلود نیز عملکرد قابل اعتمادی داشته باشند.

در مجموع، تفاوت اصلی انواع کیک سنسور در میزان هوشمندی، سرعت واکنش و نحوه ارتباط با سیستم الکترونیکی خودرو است. انتخاب نوع مناسب، بسته به مدل خودرو، امکانات آن و بودجه کاربر متفاوت خواهد بود.

نصب کیک سنسور بر روی خودرو

یکی از مزایای بزرگ کیک سنسور این است که علاوه بر نصب پیش‌فرض در خودروهای جدید، در بسیاری از خودروهای قدیمی‌تر نیز می‌توان آن را به عنوان یک آپشن نصب کرد. نصب سنسور پا صندوق عقب، به ویژه در مدل‌هایی که از این تکنولوژی بهره‌مند نیستند، می‌تواند راحتی و کاربرد بسیاری را برای رانندگان به همراه داشته باشد. در این بخش، به مراحل نصب و نکات ضروری در این زمینه خواهیم پرداخت.

انتخاب کیک سنسور مناسب

اولین گام در نصب کیک سنسور، انتخاب مدل و نوع سنسور است. همانطور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، انواع مختلفی از سنسور پا صندوق عقب وجود دارند. بسته به نوع خودرو و نیاز شما، می‌توانید از مدل‌های ساده، هوشمند یا چندحسگری استفاده کنید. برای مثال، اگر سیستم‌های پیشرفته‌تری مانند سیستم ورود بدون کلید در خودروی شما وجود دارد، بهتر است از مدل‌های هوشمند که به این سیستم‌ها متصل می‌شوند، استفاده کنید.

نیاز به تجهیزات و قطعات

در نصب کیک سنسور، به برخی تجهیزات اضافی نیاز است. این تجهیزات معمولا شامل حسگرهای حرکت، واحد کنترل مرکزی، سیستم الکتریکی موتور و اتصالات برق است. برای خودروهایی که از این سیستم‌ها پشتیبانی نمی‌کنند، ممکن است نیاز به قطعات اضافی و کابل‌کشی برای اتصال به باتری خودرو باشد.

مراحل نصب

نصب کیک سنسور نیاز به تخصص فنی دارد؛ چرا که باید سیستم‌های الکتریکی خودرو به درستی متصل شوند و حسگر هم در زیر سپر نصب شود. مراحل معمول نصب به شرح زیر است:

• گام اول: نصب حسگرهای حرکت در ناحیه زیر سپر عقب خودرو، جایی که پای راننده معمولا قرار می‌گیرد. این حسگر باید به طور دقیق در موقعیتی قرار گیرد که امکان تشخیص حرکت پا را به درستی داشته باشد.
• گام دوم: اتصال سیستم سنسور به واحد کنترل مرکزی خودرو که باید به درستی با سیستم‌های برق و ارتباطی خودرو هماهنگ شود.
• گام سوم: بررسی و تست سیستم نصب شده برای اطمینان از عملکرد صحیح آن. این تست باید شامل باز و بسته شدن صندوق عقب پس از شبیه‌سازی حرکت پا باشد.

نصب توسط متخصص یا خودتان؟

هرچند نصب کیک سنسور در برخی از خودروها ممکن است توسط خود کاربر انجام شود، اما توصیه می‌شود که این کار توسط یک متخصص نصب خودرو انجام گیرد؛ زیرا سیستم‌های الکتریکی خودرو و اتصالات آن‌ها حساس هستند و نصب نادرست می‌تواند به سیستم‌های دیگر خودرو آسیب برساند.

نکات ایمنی و قانونی

قبل از نصب سنسور پا صندوق عقب، باید از عدم تداخل آن با سایر سیستم‌های ایمنی خودرو، مانند سیستم ترمز یا سیستم ایمنی کیسه هوا، اطمینان حاصل کنید. همچنین، در برخی کشورها یا مناطق، نصب این فناوری ممکن است نیاز به تاییدیه از سوی مقامات مربوطه داشته باشد.

دلایل کار نکردن سنسور پا

هرچند سنسور پا صندوق عقب به عنوان یکی از آپشن‌های هوشمند و قابل اعتماد خودرو شناخته می‌شود، اما مانند هر سیستم الکترونیکی دیگری ممکن است در برخی شرایط دچار اختلال یا از کار افتادن موقت شود. شناخت دلایل اصلی این مشکلات، کمک می‌کند تا راننده بتواند سریع‌تر عیب را شناسایی و رفع کند.

آلودگی یا گرفتگی ناحیه زیر سپر

یکی از شایع‌ترین دلایل کار نکردن کیک سنسور، تجمع گل، گرد و خاک یا حتی برف در محل نصب سنسور است. از آنجا که عملکرد این سیستم بر اساس تشخیص دقیق حرکت پا انجام می‌شود، هرگونه مانع فیزیکی یا آلودگی می‌تواند مانع ارسال سیگنال صحیح شود. تمیز کردن منظم ناحیه زیر سپر معمولا مشکل را برطرف می‌کند.

وجود رطوبت یا آب در محل سنسور

رطوبت زیاد، بارش باران یا شست‌وشوی خودرو با فشار بالا ممکن است باعث نفوذ آب به داخل محفظه سنسور شود. این موضوع می‌تواند عملکرد مدار الکترونیکی را مختل کند. در چنین شرایطی، بهتر است خودرو چند ساعت در فضای خشک باقی بماند تا رطوبت از بین برود.

فعال نبودن سیستم یا قطع ارتباط با ریموت

در بسیاری از خودروها، کیک سنسور فقط زمانی فعال می‌شود که ریموت یا کلید هوشمند خودرو در نزدیکی باشد. اگر باتری ریموت ضعیف شده یا از محدوده تشخیص دور باشید، سنسور پا عمل نخواهد کرد. در چنین شرایطی، بررسی باتری ریموت یا فعال‌سازی دوباره سیستم از طریق تنظیمات خودرو، راه حل مناسبی است.

خطا در سیم کشی یا واحد کنترل

در خودروهایی که سنسور پا صندوق عقب به صورت دستی یا افترمارکت نصب شده است، سیم‌کشی نادرست یا قطع اتصال بین واحد کنترل و سنسور یکی از دلایل اصلی از کار افتادن سیستم است. در این حالت، بررسی اتصالات برق و واحد کنترل مرکزی (ECU) توسط تکنسین متخصص ضروری است.

تشخیص نادرست حرکت پا

اگر حسگر نتواند حرکت پا را به درستی شناسایی کند، ممکن است در ظاهر به نظر برسد که سیستم کار نمی‌کند. اما در واقع زاویه یا سرعت حرکت پا اشتباه است. بهتر است پا را با حرکتی سریع و مستقیم از زیر سپر عبور دهید، نه با تماس با سپر و نه خیلی آرام.

خرابی خود حسگر یا واحد پردازشگر

در نهایت، در صورت خرابی حسگر یا آسیب دیدن برد الکترونیکی داخل آن، تنها راه حل تعویض قطعه است. گاهی ضربه به سپر عقب یا تصادفات جزئی باعث بروز این نوع خرابی‌ها می‌شود.

سنسور پا در ماشین های ایرانی هم به کار رفته است؟

فناوری کیک سنسور یا همان سنسور پا صندوق عقب در ابتدا به عنوان یک آپشن لوکس در خودروهای برندهای اروپایی مانند BMW، مرسدس بنز و فولکس واگن معرفی شد، اما به مرور زمان راه خود را به خودروهای آسیایی و حتی برخی مدل‌های اقتصادی‌تر نیز باز کرد. حال سوال اینجاست که آیا خودروهای ایرانی هم از این فناوری بهره‌مند شده‌اند؟

واقعیت این است که تا چند سال پیش، استفاده از کیک سنسور در خودروهای داخلی عملا وجود نداشت. دلیل اصلی آن هم هزینه بالای تجهیزات الکترونیکی، نبود زیرساخت نرم‌افزاری مناسب و طراحی ساده سیستم برقی خودروهای ایرانی بود. اما با پیشرفت صنعت خودروسازی و افزایش تمایل بازار به امکانات مدرن، برخی شرکت‌های داخلی به فکر افزودن این قابلیت افتاده‌اند.

در حال حاضر، برخی از خودروهای مونتاژی در ایران، به ویژه مدل‌هایی که از برندهای چینی یا کره‌ای تحت لیسانس تولید می‌شوند، به سنسور پا صندوق عقب مجهز هستند. برای مثال، تعدادی از نسخه‌های مونتاژی خودروهایی مانند چری تیگو 8 پرو، فیدلیتی پرایم، دیگنیتی پرایم و کی‌ام‌سی T8 از سیستم کیک سنسور بهره می‌برند. این خودروها معمولا در کلاس کراس‌اوور یا SUV قرار دارند و داشتن چنین آپشنی را به عنوان مزیت رقابتی در برابر مدل‌های خارجی تبلیغ می‌کنند.

از سوی دیگر، در خودروهای کاملا ایرانی مانند دنا پلاس، تارا، شاهین یا رانا پلاس، هنوز این فناوری به صورت کارخانه‌ای عرضه نمی‌شود. با این حال، بازار نصب کیک سنسور افترمارکت در ایران رشد قابل توجهی داشته و بسیاری از مالکان خودروهای ایرانی ترجیح می‌دهند با هزینه‌ای معقول، این سیستم را به صورت جداگانه روی خودروی خود نصب کنند.

این موضوع نشان می‌دهد که استقبال مصرف‌کنندگان ایرانی از امکانات هوشمند خودرو به سرعت در حال افزایش است و احتمال دارد در آینده نزدیک، خودروسازان داخلی نیز به سمت تجهیز محصولات جدید خود به سنسور پا صندوق عقب حرکت کنند.

کلام آخر

در نهایت، کیک سنسور یا همان سنسور پا صندوق عقب را می‌توان یکی از فناوری‌های کاربردی و هوشمند در صنعت خودرو دانست که راحتی، ایمنی و حس مدرن بودن را همزمان به رانندگان هدیه می‌دهد. این سیستم با تشخیص حرکت پا در زیر سپر، باز و بسته شدن درب صندوق را بدون نیاز به دخالت دست ممکن می‌سازد و در شرایطی مانند حمل وسایل سنگین یا خرید روزانه، کارآمدی خود را نشان می‌دهد. هرچند هنوز در بیشتر خودروهای ایرانی به صورت استاندارد وجود ندارد، اما روند رو به رشد استفاده از این فناوری، چه در مدل‌های مونتاژی و چه در کیت‌های نصب افترمارکت، نشان می‌دهد که آینده صنعت خودرو ایران نیز به سمت هوشمندتر شدن در حرکت است.

سوالات متداول

آیا کیک سنسور روی هر خودرویی قابل نصب است؟

بله، تقریبا روی بیشتر خودروها قابل نصب است، به شرطی که سیستم برقی و صندوق عقب برقی یا نیمه برقی داشته باشند.

کدام خودروهای داخلی (مانند تارا) به صورت فابریک دارای کیک سنسور هستند؟

در حال حاضر هیچ خودروی داخلی مانند تارا یا دنا پلاس به صورت فابریک کیک سنسور ندارد؛ فقط برخی مدل های مونتاژی مثل فیدلیتی و تیگو 8 پرو این قابلیت را دارند.

بهترین نوع سنسور پا (اولتراسونیک، مادون قرمز یا الکترومغناطیسی) کدام است؟

نوع الکترومغناطیسی معمولا دقیق تر و مقاوم تر در برابر شرایط محیطی است و عملکرد بهتری نسبت به دو نوع دیگر دارد.