ماجرای تجاوز طالبان به حریم ریلی ایران چیست؟

اخیراً اخباری مبنی بر تجاوز شرکت کنسرسیوم افغانستان به حریم ریلی ایران منتشر شده که نگرانی‌های جدی به دنبال داشته است. عوامل این شرکت افغانستانی دست به انجام اعمال غیرقانونی در حریم ریلی ایران زده‌اند. حتی نیرو‌های فنی و حفاظتی راه‌آهن ایران را مورد ضرب‌وشتم قرار دادند و اقدام به شکستن شیشه خودرو‌های نیرو‌های ایرانی کردند.

شرکت راه‌آهن ایران طی بیانیه‌ای اعلام کرد عوامل شرکت کنسرسیوم افغانستان اقدام به ورود غیرقانونی به ایستگاه میوتک در خاک ایران کردند و با شکستن قفل ساختمان به ایستگاه وارد شدند. 

شرکت راه‌آهن ایران در این بیانیه اعلام کرد تردد هرگونه آلات ناقله ریلی نظیر لکوموتیو، واگن و… با مجوز و قوانین راه‌آهن ایران امکان‌پذیر است. همچنین هیچ شخص حقیقی و حقوقی و هیچ شرکت ایرانی و غیرایرانی‌ای از این قاعده مستثنی نیست.

در این بیانیه با اشاره به کلیپ منتشرشده در فضای مجازی و ادعای پیش آمدن حادثه برای یک لکوموتیو، گفته شده است که لکوموتیو فوق متوقف بوده و خطری وجود نداشته است.

طبق اطلاعات این بیانیه، ویدئو فوق طی هفته گذشته به منظور فضاسازی رسانه‌ای ساخته شد. اما بعد از اینکه مدیرعامل شرکت کنسرسیوم ریلی افغانستان تحت پیگرد قضایی قرار گرفت، اقدام به انتشار این ویدئو با هدف تحت فشار قرار دادن راه‌آهن ایران کرد تا بدین صورت جلوی اجرای قانون گرفته شود. همچنین در این بیانیه ذکر شده است به منظور دفع تجاوز صورت‌گرفته، مسدود کردن این خط یک اقدام پیشگیرانه است. 

در جریان پیگیری‌های تجارت‌نیوز از یک منبع آگاه، به نظر می‌رسد این کنسرسیوم بدون اخذ مجوز‌های لازم، در تلاش برای انجام فعالیت در مسیر ریلی ایران بوده است.

این منبع آگاه تاکید کرد: گفته می‌شود کنسرسیوم ریلی افغانستان زیر نظر وزارت راه‌وشهرسازی ایران فعالیت می‌کند که چنین ادعایی با واقعیت‌های حقوقی و ساختاری وزارت راه و شهرسازی در تناقض است. فعالیت‌های این کنسرسیوم نیازمند مجوز‌های قانونی است که هنوز تایید نشده است.

او موضوع اصلی را نگرانی‌های امنیتی و ایمنی اعلام کرد و توضیح داد: جابه‌جایی هرگونه باری بدون رعایت استاندارد‌های ایمنی می‌تواند پیامد‌های گوناگونی به دنبال داشته باشد. متاسفانه با وجود تذکرات متعدد، این شرکت به رفتار خود ادامه داده و از هرگونه پاسخگویی و شفاف‌سازی خودداری کرده است..

او توضیح داد، ایران با بسیاری از کشور‌ها نظیر پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، افغانستان و… مرز ریلی دارد. در دفعات گذشته، حمل بار از افغانستان با اخذ مجوز‌های لازم صورت گرفته، ولی این بار کنسرسیوم ریلی افغانستان مجوز‌های لازم را اخذ نکرده است. بار بدون مجوز و بدون بارنامه در صورتی که بار ممنوعه باشد، مشکلات زیادی در شبکه ایجاد می‌کند. اما اگر بار مجوز‌های لازم را داشته باشد، قطعاً راه‌آهن ایران هم استقبال می‌کند. همچنین اقدامات حقوقی‌ای نیز برای این موضوع صورت گرفته که هنوز نتیجه آن مشخص نیست.

بر اساس این گزارش، اخذ مجوز‌های لازم از یک سو و نظارت بر فعالیت‌های ترانزیتی از سوی دیگر باید در کانون توجه قرار گیرد و از سوی مراجع ذی‌ربط تلاش شود تا جلوی بروز مجدد چنین اتفاقاتی گرفته شود.