رویداد۲۴| مدتی پس از تصدی همتی در وزارت اقتصاد، بورس که در دولت گذشته سیر نزولی ناامید‌کننده‌ای داشت؛ با شروع یک روند افزایشی حتی در آستانه فتح کانال ۳ میلیونی قرار گرفت، اما این رونق ادامه‌دار نبود و حتی در زمان خود همتی هم روند ریزشی آن آغاز شد.
از نگاه برخی فعالان و کارشناسان بورس، همتی نسبت به بازار سرمایه رویکرد حمایتی داشت و همان رونق نسبی و کوتاه‌مدت امسال مربوط به سیاست‌های او بود. مهمترین سیاستی که این افراد به آن اشاره دارند، حذف ارز نیما و ایجاد بازار توافقی ارز است که برای مدتی محدود فاصله میان نرخ‌های ارز را کاهش داد. از سال‌های قبل فعالان حوزه یکی از مهمترین چالش‌های خود را چندنرخی بودن ارز عنوان می‌کردند و همتی هم از روز اول کاری، هم خود را بر تک‌نرخی کردن ارز گذاشت که البته به شکست انجامید.
بعد از استیضاح او روند بازار ریزشی‌تر از قبل شد و ارتفاع ۲.۸ میلیون واحد را از دست داد. روز گذشته، در جریان دادوستد‌های بازار سرمایه، بیش از ۱۵ میلیارد و ۶۰۸۹۳ میلیون سهم و حق تقدم به ارزشی بالغ بر ۱۰ هزار و ۱۵۴ میلیارد تومان در بیش از ۴۸۸ هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با افت ۳۵ هزار و ۵۵۸ واحدی در ارتفاع ۲ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۴۱۲ واحد قرار گرفت. در بازار‌های فرابورس ایران هم با معامله ۶ میلیارد و ۶۵۳ میلیون ورقه به ارزش ۱۱۱ هزار و ۶۳ میلیارد تومان در ۲۳۰ هزار نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) ۳۹۴ واحد افت کرد و در ارتفاع ۲۵ هزار و ۵۹ واحد قرار گرفت.
برای بررسی علل ریزش بورس و ارزیابی آینده بازار، «توسعه ایرانی» گفت‌وگویی با یکی از کارشناسان حوزه داشته است که مشروح آن را می‌خوانید.
مهمترین عامل ریزش بازارسیاسی است
یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»، درباره عوامل ریزش بورس در هفته‌های اخیر، عنوان کرد: عوامل گوناگونی در بازه‌های زمانی مختلف بر جهتگیری بازار سرمایه اثرگذار هستند
حمید میرمعینی تصریح کرد: مهمترین عاملی که همیشه بر بازار اثرگذار بوده و نقش غالب داشته و عوامل دیگر را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، عامل سیاسی است.
بیشتر بخوانید: همه شاخص‌های بورس ریزشی شد
او با اشاره به اینکه عامل سیاسی گاه تحت‌تاثیر شرایط و اوضاع سیاسی بین‌المللی قرار دارد و گاه تحت شرایط داخلی، توضیح داد: ریسک سیستماتیک دقیقا بر اساس همین اوضاع و شرایط سیاسی تعریف می‌شود و هرچقدر این ریسک افزایش یابد، به دلیل اینکه بازه مورد انتظار افزایش پیدا می‌کند، قیمت هم کاهش می‌یابد.
این تحلیلگر بازار‌های مالی افزود: در طول این چندساله بازار، عامل غالب اثرگذار در بازار سرمایه و همینطور بازار‌های مالی دنیا، ریسک سیاسی بوده است که در شرایط کنونی ایران هم در موقعیت نامناسبی از این مسئله قرار داریم. همین عامل ریسک سیاسی باعث شده است که ما آن ثبات و آرامش سیاسی و به دنبال آن جهتگیری سابق بازار سرمایه را نداشته باشیم و شاهد ریزش‌های اخیر باشیم.
به گفته میرمعینی، واقعیت اینست که در شرایط سیاسی ابهام وجود دارد. هم شرایط سیاسی بین‌الملل با فرمان اجرایی فشار حداکثری ترامپ دچار این ابهام شده است و هم مشکلات سیاسی داخلی وجود دارد؛ در این شرایط آرامش سیاسی از بین رفته و ابهام در آینده سیاسی، چه به لحاظ داخلی و چه به لحاظ بین‌المللی به وجود آمده است.
او تاکید کرد: بازار سرمایه هم خیلی غیرطبیعی برخورد نمی‌کند. بازار‌های مالی معمولا آسیب‌پذیرترین بازارها در شرایط ریسک سیاسی هستند و بنابراین بازار ما تحت‌تاثیر همین عامل قرار گرفته است.
این کارشناس عامل دوم تاثیرگذار بر بازار سرمایه را بازار‌های جهانی دانست و گفت: در بازار‌های جهانی هم، به عنوان عامل دیگر، خبر خاصی وجود ندارد.
میرمعینی بیان کرد: فلزات گرانبها تحت‌تاثیر جنگ‌ها هستند، اما به نظر نمی‌رسد جنگ اوکراین برای این بازار مسئله حادی باشد. همچنین ظاهرا روسیه با بخش‌هایی از آتش‌بس موافقت کرده و فکر نمی‌کنم بازار‌های جهانی نفت و فلزات اثر منفی و مثبت خیلی زیادی بر بازار سرمایه ایران بگذارد که باعث تغییر جهت بازار شود
احتمال بازگشت بورس به شرایط قبل از دولت چهاردهم
این تحلیلگر بورس درباره عامل سوم تاثیرگذار بر بازار سرمایه اظهار کرد: سیاست‌گذاری اقتصادی دولت هم یکی دیگر از عوامل کلان تاثیرگذار است و تقریبا بدون توجه به آینده سیاسی کشور خیلی نمیتوان انتظار داشت بازار به نوعی بهبود پیدا کند یا انتظار داشت عقبگردی به دوران قبل از دولت چهاردهم نداشته باشد.
میرمعینی درباره تاثیر سیاست‌گذاری اقتصادی بر بازار سرمایه اضافه کرد: در تاثیرگذاری این عامل اکنون کسری بودجه، ناترازی انرژی، قیمت ارز، قیمت‌گذاری دستوری، ناترازی بانک‌ها و صندوق‌های بازنشستگی و … نیز مطرح می‌شود.
او تصریح کرد: البته همه سیاست‌گذاری‌های دولت تحت‌تاثیر عامل اساسی، یعنی فشار حداکثری و یا اوضاع ریسک سیاسی قرار می‌گیرد.
یکی از نقاط قوت تیم پزشکیان حذف شد
این کارشناس بازار‌های مالی با اشاره به عامل چهارم تاثیرگذار بر اوضاع این روز‌های بازار سرمایه، مطرح کرد: عامل کلان بعدی، نقش خود سازمان بورس است. به اعتقاد میرمعینی، سازمان بورس در این اوضاع و شرایط نمی‌تواند جهت‌دهی خاصی به بازار بدهد.
او درباره تاثیر استیضاح همتی بر ریزش بورس، عنوان کرد: قطعا این استیضاح تاثیرگذار بوده است. یکی از نقاط قوت تیم آقای پزشکیان وزارت اقتصاد بود، زیرا رویکرد این وزارتخانه اصلاح و بهبود ساختار‌های مشکل‌دار در همه حوزه‌ها، و به خصوص بازار سرمایه بود.
این تحلیلگر ادامه داد: با این استیضاح تاثیر سیاست‌های همتی، که به عنوان یکی از نقاط قوت تیم آقای پزشکیان بود، از بین رفت؛ با این استیضاح هم رویکرد وفاق تا حدود زیادی خدشه‌دار شد و هم برای اصلاح ساختار‌های غلط گذشته مانع ایجاد شد؛ ساختار‌هایی که ما را به این نقطه رسانده‌اند.
ادامه روند منفی با مواضع سیاسی غیرشفاف
میرمعینی تاکید کرد: بین همین چهار عامل کلان تاثیرگذار بر بازار، یعنی سیاسی، سیاست‌گذاری اقتصادی دولت، بازار‌های جهانی و نقش سازمان، پررنگ‌ترین نقش متعلق به عامل سیاسی است و چشم‌انداز خیلی روشن و امیدبخشی فعلا وجود ندارد مگر اینکه اتفاق مناسبی بیافتد.
در طول این چندساله بازار، عامل غالب اثرگذار در بازار سرمایه و همینطور بازار‌های مالی دنیا، ریسک سیاسی بوده است که در شرایط کنونی ایران هم در موقعیت نامناسبی از این مسئله قرار داریم. همین عامل ریسک سیاسی باعث شده است که ما آن ثبات و آرامش سیاسی و به دنبال آن جهتگیری سابق بازار سرمایه را نداشته باشیم و شاهد ریزش‌های اخیر باشیم
تحلیلگر بازار سرمایه: سیاست‌گذاری اقتصادی دولت یکی دیگر از عوامل کلان تاثیرگذار بر بورس است، اما تقریبا بدون توجه به آینده سیاسی کشور خیلی نمیتوان انتظار داشت بازار به نوعی بهبود پیدا کند یا انتظار داشت عقبگردی به دوران قبل از دولت چهاردهم نداشته باشد چرا که مهمترین عاملی که همیشه بر بازار اثرگذار بوده و نقش غالب داشته و عوامل دیگر را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، عامل سیاسی است
او ادامه داد: روز گذشته سخنرانی و جلسه مهمی داشتیم که خیلی می‌تواند بر بازارها، از بازار ارز و طلا گرفته تا سرمایه، تاثیرگذار باشد و به آن جهت بدهد. البته خب شاید مواضع به صورت شفاف مطرح نشد ولی اگر مواضع به طور شفاف مطرح نشود و امیدوارکننده هم نباشد، به نظر می‌رسد که روند منفی را تا پایان سال یا حتی برای سال بعد هم خواهیم داشت.
این کارشناس با عنوان اینکه احتمالا در مقابل روند بازار ارز و طلا به عنوان بازار‌های پوشش ریسک مثبت خواهد شد، تصریح کرد: البته روند بازار خیلی قابل پیش‌بینی نیست و باید دید سخنرانی‌ها و جلسات روز گذشته چه جهتی به بازارها می‌دهد.
فشار حداکثری تاثیر بود و نبود وزیر را خنثی می‌کند
میرمعینی درباره شرایط بهبود بازار سرمایه، گفت: بهبود اوضاع اقتصادی و یا تداوم اصلاحات در بخش‌های مختلف جامعه بر اساس رویکرد‌های دولت، به موضع‌گیری کلان درباره مذاکرات و همینطور در مورد آزادسازی رقابت با جامعه بین‌المللی، ارتباط پیدا می‌کند.
به گفته او، افراد توانمند دیگری هم وجود دارند که جایگزین همتی شوند ولی اگر دریچه‌ای به سمت بهبود اوضاع سیاسی کلان، مخصوصا در حوزه بین‌المللی باز نشود، هر فرد دیگری هم، حتی بسیار توانمندتر از همتی، وزیر اقتصاد شود، باز هم نمی‌توانیم اوضاع اقتصادی و اوضاع بقیه ساختار‌های مشکل‌دار کشور را سامان‌دهی کنیم.
حمید میرمعینی در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»: افراد توانمند دیگری هم وجود دارند که جایگزین همتی شوند ولی اگر دریچه‌ای به سمت بهبود اوضاع سیاسی کلان، مخصوصا در حوزه بین‌المللی باز نشود، هر فرد دیگری هم، حتی بسیار توانمندتر از همتی، وزیر اقتصاد شود، باز هم نمی‌توانیم اوضاع اقتصادی و اوضاع بقیه ساختار‌های مشکل‌دار کشور را سامان‌دهی کنیم
این تحلیلگر بازار‌های مالی یادآور شد: استیضاح همتی به هرحال بر بازار تاثیرات منفی گذاشت و افق آینده را تیره‌تر کرد؛ ولی اگر گشایشی در روند سیاست بین‌المللی ایجاد شود، اثر آن خیلی شدید نخواهد شد.
میرمعینی در پایان خاطرنشان کرد: خیلی نمی‌توانیم روی بود و نبود آقای همتی در شرایط فشار حداکثری حساب کنیم و تاثیر عمده‌ای در شرایط اقتصادی ما نخواهد گذاشت.
منبع: توسعه ایرانی
source